نوع مقاله : ترجمه و نقد

نویسندگان

1 استادیار فلسفه ـ منطق- دانشگاه علامه طباطبایی

2 کارشناس ارشد فلسفه ـ منطق، دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

نه‌تنها نزد همگان پذیرفته شده است که ارسطو مدون علم منطق است، بلکه اغلب بر این باورند که آن‌چه او تدوین کرد نه‌فقط «علم منطق»، بلکه «منطق علم» یا روش‌شناسی نیز به‌شمار می‌آید. تاکنون ارسطوپژوهان، از میان مؤلفه‌های روش‌شناسی ارسطویی، نقش اصلی و محوری را به نظریة برهان و روش قیاسی وی داده‌اند و سایر اجزای منطق وی، مانند جدل، را در حاشیه قرار داده‌اند. اما برخی معاصرین مانند یاکو هینتیکا علیه چنین دیدگاهی استدلال کرده‌اند و نشان‌ داده‌اند که دیالکتیک در روش‌شناسی ارسطو نقشی هم‌تراز نظریة قیاس دارد و یکی از سه ضلع اصلی ساختار روش‌شناسی ارسطوست. هینتیکا در پرتو نگاهی متوازن به اجزای دستگاه منطقی ارسطو، سازگاری و هماهنگی میان روش مطرح‌شده در ارغنون، با مسائل متافیزیکی و با روش غالب زمانة او را نمایان می‌کند. علاوه بر این هینتیکا نشان می‌دهد که این روش‌شناسی از نتایج نظریة روان‌شناسی شناخت ارسطویی است.
 
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Hintikka on Aristotle’s Methodology; A Critical examination

نویسندگان [English]

  • Gholam Reza Zakiani 1
  • Mohammad Amin Baradaran Nikou 2

1 Assistant Professor of Philosophy Department, Allameh Tabataii University

2 M.A. in Philosophy-Logic, Allameh Tabatabaii University, Tehran

چکیده [English]

What Aristotle codified in Organon is not only the science of logic, but also the logic of science or methodology. Until now, Aristotle’s interpreters have agreed that the Theory of Demonstration and Syllogistic method have central role in the Aristotelian methodology, and the other parts of his logic, like Dialectic, are in shadow. But some contemporary thinkers such as Jaakko Hintikka show that in the Aristotle's methodology, the role of Dialectic is as crucial as the theory of syllogism. Hintikka, in the light of well-balanced look to the parts of Aristotle's logical system, shows the consistency and the harmony between the Organon’s method and Aristotle metaphysical problems, and also the prevailing methodology of his time. Furthermore, Hintikka demonstrates that this methodology is a result of Aristotle's theory of Cognitive Psychology.


 
 
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Aristotle's methodology
  • Dialectic
  • Demonstration
  • Endoxa
  • Episteme
  • Yakko Hintikka
ارسطو (1390). ارغنون، ترجمة میر شمس‌الدین ادیب سلطانی، تهران: نگاه.
ارسطو (1389الف). متافیزیک، ترجمة محمدحسن لطفی، تهران: طرح نو.
ارسطو (1389ب). فیزیک، ترجمة محمدحسن لطفی، تهران: طرح نو.
ارسطو (1389ج). اخلاق نیکوماخوس، ترجمة محمدحسن لطفی، تهران: طرح نو.
ارسطو (1389د). دربارۀ نفس، ترجمة علیمراد داودی، تهران: حکمت.
اکریل، ج. (1380). ارسطوی فیلسوف، ترجمة علیرضا آزادی، تهران: حکمت.
افلاطون (1380). دورة کامل آثار افلاطون، ترجمة محمدحسن لطفی، تهران: خوارزمی.
راس، دیوید (1386). ارسطو، ترجمة مهدی قوام صفری، تهران: فکر روز.
گمپرتس، تئودور (1375). متفکران یونان، ترجمة محمدحسن لطفی، تهران: خوارزمی.
 
Ackrill, J. L. (1997). Essays on Plato and Aristotle, Oxford: Oxford University Press.
Hintikka, Jakko (1972). ‘On the Ingredients of an Aristotelian Science’, In Analysis of Aristotle, Boston: Kluwer Academic Publishers.
Hintikka, Jakko (1990). ‘Concepts of Scientific Method from Aristotle to Newton’, In Analysis of Aristotle, Boston: Kluwer Academic Publishers.
Hintikka, Jakko (1993). ‘Socratic Questioning, Logic, and Rhetoric’, In Analysis of Aristotle, Boston: Kluwer Academic Publishers.
Hintikka, Jakko (1996). ‘On the Development of Aristotle’s Ideas of Scientific Method and the Structure of Science’, In Analysis of Aristotle, Boston: Kluwer Academic Publishers.
Hintikka, Jakko (2000). ‘Aristotelian Explanations’, In Analysis of Aristotle, Boston: Kluwer Academic Publishers.
Hintikka, Jakko (2004). ‘Aristotle’s Theory of Thinking and its Consequences for his Methodology’, In Analysis of Aristotle, Boston: Kluwer Academic Publishers.
Hintikka, Jakko (1980). ‘Aristotelian Induction’, In Analysis of Aristotle, Boston: Kluwer Academic Publishers.
Owen, G. E. L. (1961). ‘Tithenai ta Phainomena’, In Barnes, Schofield, Sorabji, Articles on Aristotle, London: Duckworth.
Ryle, Gilbert (1971). ‘Dialectic in the Academy’, In Collected Papers, London.