بررسی و نقد چند تعریف از مفهوم فراساختنی‌بودگی

مجتبی امیرخانلو

دوره 2، شماره 2 ، مهر 1390، صفحه 1-21

چکیده
  در این مقاله سعی می‌کنیم تا چهار شیوة تعریف مفهوم فراساختنی‌بودگی (conceivability) را بررسی، تحلیل، و نقد کنیم. در این بررسی نسبتاً تاریخی، جایگاه خاصی را برای دکارت، به‌عنوان نمایندة اصلی تعریف‌های شامل فهمیدن، قائل شده‌ایم. سپس، به تعریف‌های شامل باور پرداخته و با مطرح‌کردن و نقد یکایک آن‌ها، به تعریف‌های شامل اَنگارش ...  بیشتر

متصلۀ لزومیه و انواع آن در منطق سینوی همراه با تحلیل و نقد برخی دیدگاه‌ها

مرتضی حاج حسینی

دوره 2، شماره 2 ، مهر 1390، صفحه 23-48

چکیده
  متصلۀ لزومی که از ارکان منطق سینوی است در منطق شفاء به لزومی بدیهی و غیربدیهی و نیز به لزومی به‌حسب الزام و لزومی به‌حسب واقع و نفس‌الامر تقسیم شده است. فهم ماهیت متصلۀ لزومی و احکام آن و نیز رابطۀ آن با انواع استلزام در منطق جدید و شناسایی ساختار متصلۀ لزومی، بدون شناسایی و فهم انواع آن امکان‌پذیر نیست. از‌این‌رو در این ...  بیشتر

تمایز روش دیالکتیکی سقراط و افلاطون

داریوش درویشی

دوره 2، شماره 2 ، مهر 1390، صفحه 49-76

چکیده
  روش دیالکتیکی، ریشه‌های مشخصی در اندیشة فلسفی یونان پیش‌افلاطونی دارد. این ریشه‌ها را می‌توان از هراکلیتوس و پارمنیدس تا سوفیست‌ها یافت، و از آن‌جا می‌توان نخستین کاربرد منظم آن را نزد سقراط مشاهده کرد، هرچند زنون الئایی از جانب ارسطو به غلط به‌عنوان مبدع روش دیالکتیکی معرفی شده است. افلاطون در این روش میراث‌دار ...  بیشتر

ارزیابی ترجمة عربی «قیاس ارسطو»

غلامرضا ذکیانی

دوره 2، شماره 2 ، مهر 1390، صفحه 77-95

چکیده
  ارغنون ارسطو حدود یازده قرن پس از پیدایش، به عربی ترجمه شد و دانشمندانی مانند فارابی و ابن ‌سینا پس از آشنایی با همین ترجمه‌ها، دست به خلق آثار منطقی در جهان اسلام زدند و همین آثار سبب پیدایش و بالندگی منطق میان مسلمانان شد. تحلیل و ارزیابی نخستین ترجمه‌های ارغنون سبب می‌شود از یک‌سو با اهتمام مسلمانان به میراث یونانی ...  بیشتر

تمایز حملین نزد ملاصدرا از منظر تحولات معنایی «حمل

محمود زراعت پیشه؛ قاسمعلی کوچنانی

دوره 2، شماره 2 ، مهر 1390، صفحه 97-116

چکیده
  واژة «حمل»، با توجه به دو مؤلفة اتحاد و تغایر، در برخورد با مهمانان ناخوانده‌ای همچون گزاره‌های طبیعیه و گزاره‌های مبتنی‌بر حمل اولی ذاتی دستخوش تغییراتی معنایی شده است که بر این اساس می‌توان سه دورة مجزا را از هم بازشناخت: 1. دوره‌ای که در آن «ما به الاتحاد» در خارج و «ما به التغایر» در ذهن است؛ 2. دوره‌ای ...  بیشتر

«نظریة انبساط» از دیدگاه «جان بوریدان»

مهدی میرزاپور؛ غلامرضا ذکیانی

دوره 2، شماره 2 ، مهر 1390، صفحه 117-136

چکیده
  به‌لحاظ تاریخی می‌توان نشان داد که «نظریة انبساط» از ابتکارات و ابداعات منطق‌دانان قرون وسطای متأخر مانند ویلیام شروود، راجر بیکن، پطرس اسپانیایی، ویلیام اکام، و جان بوریدان بوده است. این نظریه با رویکردی کاربردی در دورة معاصر، در آثار آموزشی منطق عمومی، برای تشخیص اعتبار «قیاس ارسطویی» استفاده شده است. در این ...  بیشتر