ریشه‌یابی شبهة معدوم مطلق در فلسفة یونان

مهدی اسدی

دوره 5، شماره 1 ، فروردین 1393، صفحه 1-30

چکیده
  در فلسفة اسلامی معمولا منظور از «معدوم مطلق» چیزی است که نه در خارج موجود است و نه در ذهن. از آن‌جا که در فلسفة اسلامی گفته می‌شود «المعدوم المطلق لایخبرعنه و لایعلم»، این «شبهه» و «پارادوکس» در این‌جا به وجود می‌آید که همین لایخبر عنه و لایعلم خبر و علمی است از معدوم مطلق. پس معدوم مطلق هم‌زمان هم لایخبرعنه ...  بیشتر

دیالکتیک افلاتون در جهان عربی

داریوش درویشی

دوره 5، شماره 1 ، فروردین 1393، صفحه 29-51

چکیده
  منطق، یکی از مهم‌ترین دلبستگی‌های مترجمان در نهضت ترجمة آثار یونانی ‌ـ سریانی به زبان عربی بود. اما آن‌چه ایشان محور کار خود قرار داده بودند مجموعه رساله‌های ارگانون ارسطو بود. در این دوره، «دیالکتیک» افلاتون، نه به طور مستقیم، بلکه با واسطة ارسطو به دست اعراب رسید. این واسطه، سبب شد که فهم دقیق این روش استنتاجی امکان‌پذیر ...  بیشتر

نظریة وجود ذهنی ابن‌‌‌سینا در برابر بالفعل‌گرایی غیر جدی و امکان‌گرایی

علیرضا دست‌افشان؛ آذر کریمی

دوره 5، شماره 1 ، فروردین 1393، صفحه 53-71

چکیده
  تبیین وضعیت متافیزیکی معدومات یکی از مسائل غامض فلسفی است که برخورد با آن هر نظام منطقی و فلسفی را دچار چالش می‌کند و می‌تواند قسمت عمده‌ای از نظریات جهان‌شناسی فیلسوفان را نیز تحت تأثیر قرار دهد. در این مقاله سه پرسش اصلی و مهم مطرح می‌کنیم و سپس به معرفی سه رویکرد بالفعل‌گرایان (به‌ویژه بالفعل‌گرایان غیر جدی)، امکان‌گرایان، ...  بیشتر

انسان، مجهول مطلق، و خبر؛ در پاسخ به یک نقد

رحمان شریف‌زاده؛ محمدعلی حجتی

دوره 5، شماره 1 ، فروردین 1393، صفحه 73-96

چکیده
  ما در مقالة «پارادوکس اخبار از مجهول مطلق تحلیل مفهوم خبر»، با برگرفتن رویکرد جدیدی تلاش کردیم تا راه‌حل تازه‌ای برای پارادوکس اخبار از مجهول مطلق بیابیم. مقاله‌ای تحت عنوان «نقدی بر مقالة «پارادوکس اخبار از مجهول مطلق تحلیل مفهوم خبر»» (اسدی: 1392) تلاش کرده است با طرح انتقادهایی، موضع ما در این مقاله را به چالش بکشد. ...  بیشتر

بنیادهای مابعدالطبیعی منطق لایب‌نیتس از نظر هیدگر

مینا قاجارگر

دوره 5، شماره 1 ، فروردین 1393، صفحه 97-120

چکیده
  هیدگر برای نشان‌دادن این‌که چگونه هر منطقی در بستری مابعدالطبیعی شکل می‌گیرد، در کتاب بنیادهای مابعدالطبیعی منطق، نظریة حکم لایب‌نیتس را به عنوان نمونه مورد تحقیق و بررسی قرار داده است. او پس از پرسش دربارة نسبت وجود و تفکر، به توصیف ساختار حکم در نظریة مذکور می‌پردازد و به خاستگاه تاریخی آن اشاره می‌کند و نشان می‌دهد که مفاهیمی ...  بیشتر

شاه‌برهان؛ پشتوانة موجهات دئودوروس

فرشته نباتی

دوره 5، شماره 1 ، فروردین 1393، صفحه 121-140

چکیده
  دئودوروس از منطق‌‌دانان به‌نام مگاری است. تعاریف خاص او از مفاهیم موجه (ضرورت، امتناع، و امکان) تعاریفی زمانی و متناسب با موضع دترمینیستی اوست. از میان تعاریف موجهاتی دئودوروس، آن‌چه بیش از همه مورد بحث قرار گرفته تعریف امکان است. دئودوروس می‌گوید ممکن آن چیزی است که هست یا خواهد بود به عبارت دیگر هیچ ممکنی نیست که هرگز محقق نشود. ...  بیشتر