صورت های زمانی پارادوکس مور

روح الله ابراهیم پور اصفهانی؛ مقداد قاری

دوره 10، شماره 1 ، فروردین 1398، صفحه 1-32

https://doi.org/10.30465/lsj.2019.4489

چکیده
  جملات موری جملاتی مانند "p اما من باور ندارم که p" یا "p اما من باور دارم که چنین نیست که p" هستند، که علی­رغم ممکن الصدق بودن محتوای آنها اظهار یا باور به آنها با نوعی پوچی همراه است. ادعا می­شود این جملات تنها در صورتی که در قالب زمان حال اظهار یا باور شوند پوچ خواهند بود و در صورتی که آن­ها در قالب زمان گذشته یا آینده اظهار شوند اظهارشان ...  بیشتر

انواع مبانی علم نزد ارسطو؛ پاسخ به دشواری‌هایی در تحلیل‌ثانی، دفتر نخست 2 و 10‏

محمدامین برادران نیکو؛ غلامرضا ذکیانی؛ مالک حسینی؛ حسن میانداری

دوره 10، شماره 1 ، فروردین 1398، صفحه 33-62

https://doi.org/10.30465/lsj.2019.4147

چکیده
  ارسطو در تحلیل ثانی، الف.2 اصل‌های علم را معرفی می‌کند. او در تحلیل ثانی، الف.10 سه دسته از مبانی علم را ‏توضیح می‌دهد. به نظر می‌رسد میان تقسیم‌بندی ارسطو در الف.2 با سه دسته مبانی ‏علم در الف.10 ناسازگاری وجود ‏دارد. همچنین، روشن نیست کدامیک از انواع اصل‌ها و مبانی علم می‌تواند همۀ ‏ویژگی‌های مقدمۀ علم را داشته باشد. ‏این ...  بیشتر

درباب واقعیت‌های منطقی: واقع‌گرایی دربارۀ رابطۀ نتیجۀ منطقی

محمدمحسن حائری؛ داود حسینی

دوره 10، شماره 1 ، فروردین 1398، صفحه 63-87

https://doi.org/10.30465/lsj.2019.4148

چکیده
  به یک تعبیر، واقع‌گرایی درباب منطق واقع‌گرایی درباب موضوع منطق است.اما، منطق واقعاً دربارۀ چیست؟ صحبت از منطق کم و بیش به معنای صحبت از رابطۀ نتیجه منطقی تلقی می‌شود؛ رابطه‌ای که میان مقدمه‌های یک استدلال و نتیجۀ آن استدلال برقرار است. در تاریخِ منطق همواره این‌چنین نبوده‌است:در قرن بیستم دیدگاه فرگه-راسلی مبنی بر تلقی‌کردنِ ...  بیشتر

منطق پیوسته

سید محمد امین خاتمی؛ مسعود پورمهدیان

دوره 10، شماره 1 ، فروردین 1398، صفحه 89-120

https://doi.org/10.30465/lsj.2019.4149

چکیده
  منطق پیوسته تعمیمی از منطق کلاسیک به یک منطق با مجموعه مقادیر درستی بی‌نهایت مقداری است. بسیاری از نتایج منطق کلاسیک و نظریه مدلِ آن به منطق پیوسته تعمیم داده شده‌اند. منطق پیوسته نه تنها در بررسی و تحلیل خواص ساختارهای مباحث آنالیز ریاضی کاربردهای فراوانی دارد، بلکه باعث بوجود آمدن نگرش‌های جدیدی در نظریه مدل منطق کلاسیک نیز شده ...  بیشتر

جنبه‌های توپولوژیک از منطق مرتبه اول کلاسیک

کریم خانکی

دوره 10، شماره 1 ، فروردین 1398، صفحه 121-135

https://doi.org/10.30465/lsj.2019.4490

چکیده
  منطق مرتبه اول کلاسیک رایج‌ترین منطق در کاربردهای ریاضیات و همچنین در مطالعه بنیادهای منطقی می‌باشد. از دیر باز تنها ارتباط بین منطق و توپولوژی ریاضی محدود به مفهوم فضاهای تایپ بوده و پیوندهای دیگری بین این دو حوزه متصور نبوده است. اخیرا پیوندهای اساسی بین این دو شاخه (یعنی منطق و توپولوژی) ایجاد شده‌ است که کاربردهای زیادی در هر ...  بیشتر

یک تبیین پارشناختی از عبارت‌های جمعی

محسن شعبانی صمغ آبادی؛ لطف الله نبوی؛ سید محمد علی حجتی

دوره 10، شماره 1 ، فروردین 1398، صفحه 137-156

https://doi.org/10.30465/lsj.2019.4491

چکیده
  عبارت‌های جمعی بخشی از زبان ‌روزمره و حتی زبان علمی هستند. برای تعیین مرجع یا ارزش سمانتیکی عبارت‌های جمعی دو رویکرد وجود دارد: رویکرد مفردگرا و رویکرد جمع‌گرا. طبق رویکرد مفردگرا، مرجع یک عبارت جمعی یک شیء مفرد مجتمع است. این واحد مجتمع می‌تواند یک کلاس یا یک جمع پارشناختی باشد. طبق رویکرد جمع‌گرا، عبارت جمعی به یک واحد جمعی ارجاع ...  بیشتر

راه حلی بر اساس منطق خطی به نفع دیدگاه واقع گرایی علمی در مساله تمایز هستومند‌های مشاهده پذیر و مشاهده ناپذیر

محمد شفیعی؛ آرام باتوبه

دوره 10، شماره 1 ، فروردین 1398، صفحه 157-178

https://doi.org/10.30465/lsj.2019.4150

چکیده
  توانایی کشیدن خط تمایز دقیق بین هستومند‌های مشاهده‌پذیر و مشاهده‌ناپذیر در نظریه‌های علمی به عنوان موضوعی مورد مناقشه در بین دو دیدگاه مخالف واقع‌گرایی علمی و پادواقع‌گرایی هنوز یکی از موضوعات باز در فلسفه علم می‌باشد. یکی از استدلال‌هایی که به نفع واقع‌گرایان ارائه شده است مدعی است که نمی توان علی‌الاصول خط تمایزی بین این ...  بیشتر

سهروردی و قیاس تک‌مقدمه‌ای

مهدی عظیمی

دوره 10، شماره 1 ، فروردین 1398، صفحه 179-193

https://doi.org/10.30465/lsj.2019.4151

چکیده
  سهروردی ادّعا می‌کند که قیاس تک‌مقدمه‌ای نمی‌تواند وجود داشته باشد، و بر این مدّعا دلیلی اقامه می‌کند. مسئلۀ جستار کنونی تبارشناسی تاریخی آن مدّعا، و ارزیابی منطقیِ این دلیل است. فرضیۀ ما این است که از نظر تاریخی، نزاع بر سر امکان یا امتناع استدلال تک‌مقدمه‌ای به رواقیان بازمی‌گردد: خروسیپوس رهبر مخالفان بود؛ و آنتی‌پاتر تراسوسی ...  بیشتر

بررسی انتقادی کثرت‌گرایی غایت‌محور در مورد منطق

حمید علایی نژاد؛ مرتضی حاجی حسینی

دوره 10، شماره 1 ، فروردین 1398، صفحه 195-211

https://doi.org/10.30465/lsj.2019.4492

چکیده
  بر اساس کثرت‌گرایی بیل و رستال، هر سه نظام منطق کلاسیک، ربط و شهودی درست هستند. در این نوع از کثرت‌گرایی، منطق علمی هنجاری دانسته می‌شود؛ به این معنا که شخص با قبول صدق مقدمات یک استدلالِ معتبر ملزم به قبول نتیجه‌ی آن نیز خواهد بود. برخی از فلاسفه و منطق‌دانان با ارائه‌ی استدلال‌هایی تحت عنوان «استدلال فروپاشی» تلاش کرده‌اند ...  بیشتر

آیا لزومی جزئی و شرطی اتفاقی متمایزند؟

اسد‌الله فلاحی

دوره 10، شماره 1 ، فروردین 1398، صفحه 213-248

https://doi.org/10.30465/lsj.2019.4493

چکیده
  یکی از پیچیده‌ترین بخش‌های منطق قدیم در مورد شرطی لزومی، بحث سور جزیی است. هرچند ابن‌سینا برای بحث از سورهای جزئی در شرطی‌های لزومی، ابتدا، به بحث سور جزئی در حملیات و به تقسیمات آن پرداخته اما در ظاهر به نظر می‌رسد که بحث او در حملیات و شرطیات در تضاد با هم است و تشبیه و تمثیل به کار رفته ذهن را بیشتر از آن که هدایت کند گمراه می‌کند. ...  بیشتر

رویکردی منطقی-ریاضی به اصول فقه

فاطمه سادات نبوی

دوره 10، شماره 1 ، فروردین 1398، صفحه 249-277

https://doi.org/10.30465/lsj.2019.4494

چکیده
  در دهه های اخیر، صوری سازی با استفاده از ساختارهای ریاضی، در بسیاری از مباحث که ماهیت منطقی دارند، گسترش یافته است. اصول فقه یکی از این حیطه هاست که ماهیت منطقی دارد و در حقیقت همان منطق حاکم بر استدلال فقهی می باشد.  طراحی یک ساختار به سبک منطق ریاضی برای اصول فقه، هم به لحاظ فراهم آوردن ابزاری کارامد برای نشان دادن تمایز ها در روش ...  بیشتر

تحلیل گفتمانی مناظره ابو سعید سیرافی و ابوبشر متی

اسماعیل نوشاد؛ مرتضی حاجی حسینی

دوره 10، شماره 1 ، فروردین 1398، صفحه 279-298

https://doi.org/10.30465/lsj.2019.4152

چکیده
  مناظره ابوسعید سیرافی نحوی و ابو بشر منطقی از گره­گا­ه­های کلیدی تمدن اسلامی است. این مناظره محل برخورد دو جریان اصلی برخاسته از رفرم ایدئولوژیک عباسی بود. یک جریان نهضت ترجمه و پیامدهای فکری آن و جریان دیگر دستگاه عقیدتی، فقهی و کلامی عصر عباسی است. جدا از اشکالات جدی سیرافی در رابطه با جای­گاه منطق و رابطه منطق و زبان و نحو، ...  بیشتر