بررسی روش‌های مختلف معرفی فورسینگ

محمد گلشنی؛ امید اعتصامی؛ شهرام محسنی‌پور

دوره 10، شماره 2 ، مهر 1398، صفحه 1-12

https://doi.org/10.30465/lsj.2019.5266

چکیده
  روش فورسینگ کوهن یکی ازمهمترین ابزارهای نظریه مجموعه‌ها برای ساختن مدل‌های از ZFC می‌باشد. در این مقاله روش‌های مختلف معرفی فورسینگ را بررسی کرده و نشان می-دهیم همه آنها با هم معادل هستند. . ابتدا روش فورسینگ را به کمک مجموعه‌های جزئاً مرتب بیان می کنیم و بعضی از خواص اساسی آن را ذکر می‌کنیم. سپس روش مدل‌های جبر بولی-مقدار را می‌آوریم ...  بیشتر

ملاحظاتی در نظر ویلیامسن درباره تنش میان منطق غیرکلاسیک و کاربردپذیری ریاضیات

مسعود الوند؛ مرتضی حاجی حسینی؛ امیراحسان کرباسی‌زاده

دوره 10، شماره 2 ، مهر 1398، صفحه 13-33

https://doi.org/10.30465/lsj.2019.5172

چکیده
  مشگلات منطق کلاسیک در توضیح مسائلی همچون پارادکسهای معنا شناختی، مسئله ابهام و پدیده‌های کوانتمی موجب شده تا منطقدانها در صدد صورتبندی منطقی غیرکلاسیک برآیند که اینگونه مسائل در آن برنخیزد. با این حال، رشد غیرقابل انکار علم ریاضی و نفوذ گسترده آن در سایر شاخه‌های علمی اغلب منطقدانهای غیرکلاسیک را برآن داشته تا با جداکردن حوزه استدلالی ...  بیشتر

منطق فازی تک‌نرم گزاره‌ای با ادات صدق

عامر آمیخته؛ لطف الله نبوی

دوره 10، شماره 2 ، مهر 1398، صفحه 35-60

https://doi.org/10.30465/lsj.2019.5134

چکیده
  منطق تک‌نرم UL یک منطق فازی، زیرساختاری و نیمه‌ربطی است. سیستم گنتزن UL از حذف قواعد انقباض و تضعیف از سیستم گنتزن منطق فازی گودل بدست می‌آید. UL فاقد «طرد شق ثالث»، «پارادوکس مثبت» و «پارادوکس منفی» است. تابع ارزش تک‌نرم تضعیفی ربطی از تابع t-نرم است. در این مقاله منطق جدید ULΔ را معرفی می‌کنیم. ULΔ با افزودن اپراتور ...  بیشتر

مقایسه (میانِ) و نقد (بر) شرح‌های ترنس اروین و رابرت بولتن درباره‌ی روش‌های ارسطو در علم

محمدامین برادران نیکو؛ غلامرضا ذکیانی؛ مالک حسینی؛ حسن میانداری

دوره 10، شماره 2 ، مهر 1398، صفحه 61-86

https://doi.org/10.30465/lsj.2019.5210

چکیده
  ساختار علم ارسطو استنتاجی است و به مقدماتی نیاز دارد که از طریق استنتاج به دست نیامده باشند. بنابراین، شناخت ‏مقدمات علم مرحله مهمی در پژوهش‌های علمی به‌حساب می‌آید. ارسطو در تحلیل‌ها و توپیکا دو روش استقراء و ‏جدل را برای این مرحله پیشنهاد می‌کند. شارحان ارسطو دراین‌باره اختلاف‌نظر دارند. به عنوان نمونه، بولتن استقراء و ‏اروین ...  بیشتر

منطق قدیم
ملاحظاتی بر نظریه ارجاع بدیهیات تصدیقی به علم حضوری

محمد تاجیک جوبه؛ محمد رصافی

دوره 10، شماره 2 ، مهر 1398، صفحه 87-105

https://doi.org/10.30465/lsj.2019.5010

چکیده
  بدیهیات به عنوان زیرساخت معرفت فلسفی و بلکه همه معارف بشری از گذشته دارای ارزش بسزایی بوده است و لیکن به دلایل مختلفی به چرایی آن جز در مطاوی کلمات فلاسفه پرداخته نشده است. در تبیین و توجیه اعتبار و خطاناپذیری بدیهیات مبانی مختلفی مطرح شده است. یکی از این مبانی ارجاع بدیهیات به علوم حضوری و استفاده از خاصیت خطاناپذیری این علم برای تضمین ...  بیشتر

نظریه حمل سید صدرالدین دشتکی

محمد سعیدی مهر؛ سید احمد حسینی سنگچال

دوره 10، شماره 2 ، مهر 1398، صفحه 107-128

https://doi.org/10.30465/lsj.2019.5243

چکیده
  دشتکی در ارائه نظریه حمل خود، از دو نظریه بدیل یاد می‌کند؛ «ثبوت امر لامر» و «تغایر مفهومی موضوع و محمول و اتحاد در ذات». دشتکی با نقد این دو دیدگاه، «تغایر اعتباری و اتحاد در وجود» را به عنوان نظریه حمل استاندارد معرفی می‌نماید. تحلیل ویژه دشتکی از مشتقات نقش مهمی در این نظریه دارد. انکار نسبت از دیگر عناصر تشکیل دهنده ...  بیشتر

جایگاه استقراء در قرآن

عبدالعلی شکر

دوره 10، شماره 2 ، مهر 1398، صفحه 129-147

https://doi.org/10.30465/lsj.2019.5121

چکیده
  در علم منطق یکی از اقسام استدلال، استقراء است که به رغم تنزل اعتبار آن نسبت به قیاس برهانی، از اهمیت و رواج قابل توجهی برخوردار است. یکی از بهترین راهها برای ایجاد انگیزه، عبرت آموزی، تقویت باورها و نیز هدایت عموم انسان‌ها، طریقه استقراء است. قرآن کریم گرچه از طرق مختلف استدلال در موارد خاص، برای امر هدایت استفاده کرده است، اما در ...  بیشتر

منطق علیه هستی‌شناسی در تراکتاتوس

پریسا شکورزاده؛ عبدالرزاق حسامی فر

دوره 10، شماره 2 ، مهر 1398، صفحه 149-169

https://doi.org/10.30465/lsj.2019.5221

چکیده
  در این مقاله به بررسی امکان سخن گفتن از هستی‌شناسی نزد ویتگنشتاین متقدم در تراکتاتوس (رساله‌ی فلسفی- منطقی) می‌پردازیم. در گام اول، خوانش‌های مختلف مفسران از بخش اول این کتاب، معروف به بخش جهان بررسی می شود و آراء موافق و مخالف با فرض وجود نگاه هستی‌شناختی در آن، بیان می‌شود. در گام بعدی، تلاش می‌شود با کنار هم قرار دادن گزاره‌های ...  بیشتر

اَپاگوگۀ ارسطو

مهدی عظیمی

دوره 10، شماره 2 ، مهر 1398، صفحه 171-207

https://doi.org/10.30465/lsj.2019.5171

چکیده
  ارسطو در آناکاویک نخست، دفتر 2، فصل 25، گونه‌ای از استدلال، به نام اَپاگوگه، را پیش می‌نهد که ارسطوشناسان دربارۀ چیستی‌اش بسی اختلاف دارند. راس بر آن است که اَپاگوگه قیاس اکتشافیِ نیمه‌برهانی‌ـ‌نیمه‌جدلی، در قالب شکل اوّل، با نتیجه‌ای محتمل است که از ترکیب صغرایی محتمل‌تر با کبرایی یقینی به‌دست می‌آید. پِرس معتقد است که اَپاگوگه ...  بیشتر

انگیزه ها و استدلال های پریست در دفاع از دوحقیقت باوری

سید محمد علی حجتی؛ کسری فارسیان

دوره 10، شماره 2 ، مهر 1398، صفحه 209-229

https://doi.org/10.30465/lsj.2019.5209

چکیده
  دوحقیقت باوری(dialetheism) دیدگاهی است که می‌گوید برخی از تناقض‌های صادق وجود دارند. ازآنجایی‌که در منطق سنتی(ارسطوئی-کلاسیک) اصل امتناع تناقض(LNC) معتبر و برقرار است، این دیدگاه چالش‌ برانگیز است. در این مقاله سعی می‌شود که مسئله‌ی اساسیِ دوحقیقت باوری توضیح داده شود، و استدلال‌ها و انگیزه‌های گراهام پریست را در عدم پذیرش اصل امتناع ...  بیشتر

مفهوم «جهان غیرمنطقی» از نظر ویتگنشتاین متقدم و رایل

رضا مثمر

دوره 10، شماره 2 ، مهر 1398، صفحه 231-248

https://doi.org/10.30465/lsj.2019.5133

چکیده
  ویتگنشتاین در رسالة منطقی-فلسفی در شمار‌ه‌های ۳.۰۳۱-۳.۰۲ می‌گوید که جهانی غیرمنطقی تصورناپذیر است و درباره‌اش نمی‌توان سخن گفت. رایل (1946) مدعی شده است که اصولاً چیزی به نام معمای تصورناپذیری جهان غیرمنطقی و ناممکنی سخن در مورد چنین جهانی وجود ندارد. به زعم وی چنین معمایی وجود ندارد و بحث بر سر معناداری سخن در باب جهانی غیرمنطقی محصول ...  بیشتر

منطق سنتی موجهات ، اختلال در ساختار قضیه و انحصارگرایی در جهات

غلامعلی مقدم

دوره 10، شماره 2 ، مهر 1398، صفحه 249-264

https://doi.org/10.30465/lsj.2019.5208

چکیده
  تمایز ساحت شناخت از افق واقع و تفکیک احکام حاکی از محکی، از مهم ترین و حساسترین مباحث معرفت شناسی است. قواعد منطق عهده دار تحلیل و تبین قوانین کشف مجهول تصوری و تصدیقی است. در منطق سنتی قضیه به عنوان موضوع منطق تصدیقات، معقول ثانی منطقی است و حقیقتی صوری و حکایی دارد. منطق صورت عهده دار تامین ابزار صحت تالیف و ترکیب و استنتاج از قضایاست. ...  بیشتر