مطالعات تطبیقی در منطق
جهت عقدالوضع در منطق موجهات از دیدگاه فارابی و ابن‌سینا

علیرضا قدردان؛ محمد کریمی لاسکی

دوره 14، شماره 2 ، بهمن 1402

https://doi.org/10.30465/lsj.2024.45625.1441

چکیده
  بنابر ادعای فخر رازی و طوسی، جهت عقد الوضع در نگاه فارابی امکان و در نگاه ابن سینا فعلیت است. آنها پس از این انتساب، دیدگاه فارابی را نادرست و دیدگاه ابن سینا را تایید میکنند. اگرچه فارابی اشاره مستقیمی به جهت عقد الوضع ندارد ولی از مجموع عبارات او عقدالوضع به لفظ مفرد کلّی در ناحیه موضوعِ قضایای محصوره تعریف میشود. درواقع، در این نگاه ...  بیشتر

تحلیلی بر معنای امکان اخص از منظر ابن‌سینا

مرتضی مزگی نژاد

دوره 12، شماره 1 ، شهریور 1400، ، صفحه 285-311

https://doi.org/10.30465/lsj.2021.36490.1367

چکیده
  ابن‌سینا در کتاب‌های منطقی خود به‌صورت مبسوطی به بحث جهات و قیاس‌های موجهه پرداخته است. علاوه بر این، نوآوری وی در افزودن جهات زمانی موردتوجه منطق‌دانان خصوصاً منطق‌دانان غربی قرار گرفته است. بااین‌وجود با مراجعه به آثار وی نوعی ابهام در معنای امکان اخص دیده می‌شود. برخی از منطق‌دانان غربی نیز وجود چنین ابهامی را گزارش داده‌اند ...  بیشتر

تحلیل انتقادی پیوند تصور و تصدیق نزد ابن سینا، قطب الدین رازی و ملاصدرا

زینب برخورداری؛ رامین روحی

دوره 11، شماره 2 ، مهر 1399، ، صفحه 31-63

https://doi.org/10.30465/lsj.2021.35899.1345

چکیده
  تصور و تصدیق به عنوان دو بخش مبنایی و نظام آفرین در منطق، همواره مورد توجه بوده است. زیربنای منطق دوبخشی، بحث تصوّر و تصدیق است؛ از این‌رو از زمان ابن‌سینا تا به امروز، و با توجه به منطق نوین غرب، در این‌باره مسائل مختلفی به میان آمده است. منطق دوبخشی بر اساس تقسیم علم حصولی به تصور و تصدیق پایه گذاری شده است. با توجه به ماهیت تقسیم ...  بیشتر

باز خوانی تعریف عکس مستوی در قضایای مطلقه با تاکید بر اشکالات محقق طوسی بر ابن سینا

امین صیدی؛ سیداحمد فقیه؛ جمال سروش

دوره 11، شماره 2 ، مهر 1399، ، صفحه 135-156

https://doi.org/10.30465/lsj.2021.35798.1340

چکیده
  فارابی اولین منطق دان مسلمانی است که در آثارش به تعریف عکس مستوی پرداخته است. ابن سینا با وامداری از او و با افزودن قیدی «بقاء کذب»، عکس مستوی را چنین تعریف کرده:«جابجایی موضوع و محمول به همراه بقاء کیف، صدق و کذب». منطقییون پس از ابن سینا و در راسشان محقق طوسی بر این تعریف چندین اشکال گرفته اند و سعی در ارائه تعریفی دقیق و ...  بیشتر