دوره 14 (1402)
دوره 13 (1401)
دوره 12 (1400)
دوره 11 (1399)
دوره 10 (1398)
دوره 9 (1397)
دوره 8 (1396)
دوره 7 (1395)
دوره 6 (1394)
دوره 5 (1393)
دوره 4 (1392)
دوره 3 (1391)
دوره 2 (1390)
دوره 1 (1389)
موضوعات = %D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%AA %D8%AA%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D9%82%DB%8C %D8%AF%D8%B1 %D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82
تعداد مقالات: 9
غزالی و تعامل منطق و علوم اسلامی
دوره 14، شماره 2 ، بهمن 1402
چکیده
علم منطق با پیشینه‌ای به عمر تفکر بشریت، بوسیلة اندیشمند یونانی ارسطو (322-384 ق.م) تدوین شد و شارحان اولیه او آن را در نه بخش و تحت عنوان «ارگانون» درآوردند. این اثر در صدر اسلام توسط مسحیان سریانی به تدریج به زبان عربی ترجمه شد. کندی، فارابی و بویژه ابن سینا منطق نه بخشی ارسطویی را با دلیل منطقی به دو بخش تبدیل نموده، با تغییر جایگاه ... بیشترجهت عقدالوضع در منطق موجهات از دیدگاه فارابی و ابن‌سینا
دوره 14، شماره 2 ، بهمن 1402
چکیده
بنابر ادعای فخر رازی و طوسی، جهت عقد الوضع در نگاه فارابی امکان و در نگاه ابن سینا فعلیت است. آنها پس از این انتساب، دیدگاه فارابی را نادرست و دیدگاه ابن سینا را تایید میکنند. اگرچه فارابی اشاره مستقیمی به جهت عقد الوضع ندارد ولی از مجموع عبارات او عقدالوضع به لفظ مفرد کلّی در ناحیه موضوعِ قضایای محصوره تعریف میشود. درواقع، در این نگاه ... بیشترموضع منطق و فلسفه در مبحث کلی و جزیی
دوره 13، شماره 1 ، شهریور 1401، ، صفحه 93-115
چکیده
کلی و جزیی از قبیل مسایلی است که در فلسفه و منطق به بحث گذاشته میشود. از آنجا که مرزبندی علوم از طریق تعیین موضوعات آنها صورت می‌پذیرد تا از تداخل مسایل پرهیز و محدوده هر علم مشخص شود، این سوال به ذهن متبادر میشود که چرا بحث از کلی و جزیی در دو علم منطق و فلسفه مورد بررسی قرار داده می-شود؟ نوشتار حاضر در پی یافتن وجه تمایز این بحث در ... بیشترنسبت ارزش شرطی لزومی و ارزش مقدم و تالی آن در منطق سینوی
دوره 8، شماره 2 ، آبان 1396، ، صفحه 49-68
چکیده
در منطق شرطیات نزد مسلمین این اجماع وجود دارد که ارزش شرطی لزومی بر اساس رابطه میان مقدم و تالی و نه ارزش مقدم و تالی معین میشود. با این همه در نظرات آنان بحث‌هایی درباره امکان صدق و کذب شرطی بر پایه ارزش مقدم و تالی وجود دارد. در این میان، در بعضی از متون منطقدانان مسلمان در کنار صدق و کذب از وضعیت دیگری با واژه‌های گوناگون مانند ... بیشتراز دلیل افتراض تا معرّفی و حذف سور وجودی
دوره 8، شماره 1 ، خرداد 1396، ، صفحه 63-86
چکیده
هدف این مقاله تحریر و تحلیل بخشی از تاریخ دلیل افتراض (به‌طور خاصّ) و تاریخ منطق دوره‌ی اسلامی (به‌طور عامّ) است. ارسطو دلیل افتراض را در چندین موضع از دستگاه قیاسی‌اش، از جمله در اثبات عکس سالب کلّی، به‌کار می‌گیرد. مسئله‌ی مقاله‌ی کنونی همین کاربرد اخیر است. از زمان تئوفراستوس چالش‌های فراوانی فراروی این دلیل افتراض نهاده شده ... بیشترتمامیت منطق رواقی
دوره 7، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 45-66
چکیده
تمامیت منطق رواقی، برخلاف تمامیت منطق گزاره‌ای جدید که از‌سوی منطقدانان معاصر پذیرفته شده موضوعی موردتشکیک است. در این مقاله، پس از بررسی نظام‌های گوناگونی که پژوهش‌گران مختلف براساس گفتارهای منطقدانان رواقی بازسازی کردهاند، به تمامیت این نظام‌ها اشاره و نشان داده میشود که هیچ‌یک از این نظام‌های بازسازی‌شده نمی‌توانند ... بیشترنفی کارآمدی برهان لم در فلسفۀ اولی؛ مطالعة تطبیقی میان رویکرد ملاصدرا و علامه طباطبایی
دوره 7، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 117-158
چکیده
موضوع این مقاله پژوهشی تطبیقـی دربارة رویکرد مشترک صدرالمتألهیـن و علامه طباطبایی دربارة نفی کارآمدی برهان لم در قلمرو فلسفة اولی است. ملاصدرا با اتکا به نظریة بساطت حقیقت وجود و این‌که امر بسیط حد و درنتیجه برهان ندارد به این نتیجه دست یافت که برهان لم در شناخت و اثبات احوال و اوصاف وجود کارآمد نیست. صدرا برهان اِنّ را نیز، با ... بیشترفعل گفتاری نزد منطقدانان مسلمان
دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1395، ، صفحه 83-99
چکیده
برخی از فیلسوفان زبان معتقدند که گاه عبارات زبانی با آن‌که از ساختار خبری برخوردارند، اما صدق و کذب نمی‌پذیرند، زیرا قصد گوینده از بیان آنها نه توصیف، بلکه انجام یک فعل است. چنین جملاتی را افعال گفتاری می‌خوانند. پیش از این، منطقدانان مسلمان نیز به این مسئله توجه کردهاند. آنان این موضوع را با عنوان «انشای اخبارنُما» ... بیشترتبارشناسی نسبت‌های چهارگانه
دوره 7، شماره 1 ، شهریور 1395، ، صفحه 101-127