ORIGINAL_ARTICLE
تأملی در ابعاد متافیزیکی تقسیم «حمل» به تقریر علامه طباطبایی
علامه طباطبایی، حمل را به یک اتحاد وجودی میان موضوع و محمول تعریف میکند. سپس در تقسیم حمل، حمل را به حمل اولی ذاتی، حمل شایع صناعی و حمل حقیقت و رقیقت تقسیم کرده است. در حمل اولی یک «ذات بر خودش» حمل میگردد، در حمل شایع یک «عرض بر معروض» حمل میگردد و در حمل حقیقت و رقیقت یک «معلول بر علت خود» حمل میشود. با تاملی در مبحث ویژگیها در متافیزیک تحلیلی و ارتباط آن با مبانی فلسفی علامه طباطبایی، یک تعارض جدی(P3)میان متافیزیکِ حمل شایع و متافزیکِ حمل حقیقت و رقیقت مستقر میگردد. با ارائه راهحلی( S1) مبتنی بر عمل کردن حمل شایع در بستر نومینالیزم، تعارض (P3) حل میشود، لکن تعارض دیگری (P4) پدید میآید. در نهایت برای حل تعارض دوم (P4)، با استفاده از راه حل دیگری (S3) باید تعریف حمل تغییر کند. با ضمیمه شدن این دو راه حل به تعریف علامه طباطبایی از حمل، میتوان از فروپاشی تقسیم ایشان از حمل جلوگیری کرد. در این مقاله برای حفظ ساختار تقسیم علامه طباطبایی از حمل، تعریف آن را تغییر داده ام. تعریف ایشان از حمل عبارت است از «اتحاد وجودی میان موضوع و محمول به طوری که موضوعْ یک «وجود فی نفسه» و محمولْ یک «وجود فی نفسه لغیره» است». طبق تعریف ایشان اقسام حمل در دو بستر متافیزیکی متفاوت و ناسازگار عمل می-کنند. در نتیجه برای حفظ ساختار تقسیم ایشان باید قید «فی نفسه» از وجود محمول در تعریف حمل حذف گردد، تا تمام اقسام حمل در بستر متافیزیکی واحدی (نومینالیزم) عمل کنند.
https://logicalstudy.ihcs.ac.ir/article_6323_c6165d16d4fcc83fd31e9087caaa3dc6.pdf
2020-09-22
1
28
10.30465/lsj.2021.35758.1337
"حمل"
"مسئله ویژگیها"
"مرجع"
"مصداق"
حمیدرضا
بدر
hrbadr@gmail.com
1
دانش اموخته سطح سه حوزه علمیه امام خمینی، ایران، تهران.
LEAD_AUTHOR
الشیرازی، صدرالدین محمّد، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، ج1، بیروت: دار احیاء تراث العربی، 1981م.
1
الشیرازی، صدرالدین، با حاشیه علامه طباطبایی، قم: مکتبة المصطفوی 1368.
2
الشیرازی، صدرالدین ، التنقیح فی المنطق تصحیح و تنظیم: یاسیپور، غلامرضا، بنیاد حکمت اسلامی صدرا محل نشر: تهران - ایران سال نشر: ۱۳۷۸
3
بهمنیار بن المرزبان، التحصیل، تصحیح و تعلیق از استاد شهید مرتضى مطهری، چاپ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1375.
4
جوادی آملی، عبدالله، رحیق مختوم، «ج1-4»، چ2، قم: اسراء، 1382.
5
جوادی آملی، عبدالله، رحیق مختوم، «ج2- 2»، چ2، قم: اسراء، 1383.
6
عبودیت، عبدالرسول، شرح نهایه الحکمه مرحله پنجم، قم: موسسه امام خمینی، 1393.
7
عبودیت، عبدالرسول، شرح نهایه الحکمه مرحله ششم، قم: موسسه امام خمینی، 1394.
8
عبودیت، عبدالرسول، درآمدی برنظام حمکت صدرایی، ج1، تهران، سمت، 1385.
9
طباطبایی، محمد حسین ، نهایۀ الحکمۀ،قم، مؤسسة النشر الإسلامی، 1416.
10
طباطبایی، محمد حسین ، الرسائل التوحیدیة، بیروت، 1999.
11
طباطبایی، محمد حسین (1392)، نهایة الحکمة، تصحیح و تعلیق غلامرضا فیاضی، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی .
12
فیّاضی غلامرضا (1387)، هستی و چیستی در مکتب صدرایی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
13
مطهری، مرتضی (1392)، مجموعه آثار، ج9 ، تهران، صدرا.
14
میرداماد ، میر محمد باقر الحسینی، ، مصنفات میر داماد، به اهتمام عبد الله نورانى، تهران: انتشارات انجمن آثار و مفاخر فرهنگى، 1385
15
loux, Michael, Metaphysics: A contemporary introduction. Routledge, 2006
16
Lewis, David, New work for a theory of universals, Australasian Journal of Philosophy Vol. 61, No. 4, December 1983.
17
Armstrong, D. (1989), “Universals as Attributes”, in Kim and Sosa (eds.) [1999], Metaphysics: An Anthology, pp. 198-208.
18
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل انتقادی پیوند تصور و تصدیق نزد ابن سینا، قطب الدین رازی و ملاصدرا
تصور و تصدیق به عنوان دو بخش مبنایی و نظام آفرین در منطق، همواره مورد توجه بوده است. زیربنای منطق دوبخشی، بحث تصوّر و تصدیق است؛ از اینرو از زمان ابنسینا تا به امروز، و با توجه به منطق نوین غرب، در اینباره مسائل مختلفی به میان آمده است. منطق دوبخشی بر اساس تقسیم علم حصولی به تصور و تصدیق پایه گذاری شده است. با توجه به ماهیت تقسیم و وجود اختلاف نوعی بین اقسام، مسألۀ نسبت بین تصوّر و تصدیق، از میان تمام این مسائل، اهمّیت بیشتری دارد. چیستی این نسبت بر "منطق تقسیم بندی"، "ابتناء یا عدم ابتناء این دو بر هم"، "امکان تحقق ذهنی هریک بدون دیگری" و مسائل وابسته به این مسائل تاثیر مستقیم دارد. ابن سینا، قطب الدین رازی و ملاصدرا، (در اثری مستقل) از اندیشمندانی هستند که به این مساله پرداخته اند. مقاله حاضر گشودن گرههای تحلیلی در تقسیمبندی علم حصولی به تصوّر و تصدیق در آثار سه اندیشمند را برای به دست آوردن نسبت بین تصوّر و تصدیق و نیز نقش هرکدام در حصول دیگری و در نهایت دستیابی به نظری جامع از آرای ایشان دربارۀ ماهیت تصوّر و تصدیق، مدنظر قرارداده است. در این پژوهش، از طریق تفکیک مقام زبان (لفظ) از مقام ماهوی، علم حصولی تبیین و تحلیل شده است: در مقام ماهوی فقط تصدیق و از طریق مقام زبان و ارتباط بین زبان و اندیشه، تصوّر به دست میآید. چنان که علم حصولی تکهستهای باشد، علم منطق در واقع تکبخشی خواهدبود.
https://logicalstudy.ihcs.ac.ir/article_6322_1225f53efd34d85e13494355b6e78639.pdf
2020-09-22
31
63
10.30465/lsj.2021.35899.1345
تصور
تصدیق
ابن سینا
ملاصدرا
قطب الدین رازی
زینب
برخورداری
barkhordariz@ut.ac.ir
1
استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تهران
AUTHOR
رامین
روحی
raminroohi7072@gmail.com
2
کارشناس ارشد فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تهران.
LEAD_AUTHOR
ابنرشد، ابوالولید محمدبناحمد اندلسی، فصل المقال فی ما بین الحکمة و الشریعة من الاتصال، ترجمۀ سیدجعفر سجادی، انتشارات امیرکبیر، تهران، ۱۳۷۶ه.ش.
1
ابنسینا، حسینبنعبدالله، الإشارات و التنبیهات، نشر البلاغة، قم، ۱۳۷۵ه.ش.
2
همو، الشفا، تحقیق سعید زاید و…، آیةالله مرعشی نجفی، قم، ۱۴۰۴ه.ق.
3
همو، منطقالمشرقیین، آیةالله مرعشی نجفی، قم، ۱۴۰۵ه.ق.
4
همو، النجاة من الغرق فی بحر الضلالات، آیةالله مرعشی نجفی، قم، ۱۴۰۵ه.ق.
5
الأحمد، عبدالنبی بن عبدالرسول، موسوعة مصطلحات جامع العلوم الملقب بدستور العلما، مکتبة لبنان ناشرون، بیروت، ۱۹۹۷م.
6
جرجانی، میر سیدشریف، الحاشیه علی تحریر القواعد المنطقیه، در شرح شمسیه، به تصحیح محسن بیدارفر، انتشارات بیدار، قم، ۱۳۸۴ه.ش.
7
حائری یزدی، مهدی، آگاهی و گواهی، ترجمه و شرح انتقادی رسالۀ «تصوّر و تصدیق» صدرالمتالهین شیرازی، انتشارات انجمن حکمت و فلسفه ایران، تهران، ۱۳۶۰ه.ش.
8
حلی، علامه حسنبنیوسف بنمطهر، القواعد الجلیّة فی شرح الرسالة الشمسیة، موسسة النشر الاسلامی، قم، ۱۴۱۲ه.ق.
9
رازی، فخرالدین، تحریر القواعد المنطقیة فی شرح الرسالة الشمسیة، مقدّمه و تصحیح محسن بیدارفر، بیدار، قم، ۱۳۸۴ه.ش.
10
همو، الرسالة المعمولة فی التصوّر و التصدیق، در رسالتان فی التصوّر و التصدیق، تصحیح مهدی شریعتی، مؤسسه اسماعیلیان، قم، ۱۳۷۴ه.ش.
11
همو، شرح الاشارات و التنبیهات، مقدمه و تصحیح: نجف زاده، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، قم، 1384 ه. ش.
12
رازی، قطبالدین، شرح المطالع الانوار فی المنطق، انتشارات کتبی نجفی، قم، بیتا.
13
سجادی، سیدجعفر، فرهنگ اصطلاحات فلسفی ملاصدرا، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران، 1379.
14
سهروردی، شیخ شهابالدین، حکمةالاشراق، ترجمه سیدجعفر سجادی، دانشگاه تهران، تهران، ۱۳۶۷ه.ش.
15
سهروردی، شیخ شهابالدین، مجموعه مصنفات ، تصحیح و مقدّمه هانری کربن، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ۱۳۸۰ه.ش.
16
شیرازی، صدرالدین محمد، التصوّر و التصدیق، انتشارات بیدار، قم، ۱۳۷1ه.ش.
17
طباطبایی، علامه سید محمدحسین، نهایةالحکمة، تصحیح و تعلیق شیخ عباسعلی زارعی سبزواری، مؤسسه نشر اسلامی، قم، ۱۴۱۷ه.ق.
18
طوسی، نصیرالدین، شرح الاشارات و التنبیهات مع المحاکمات، نشر البلاغه، قم، 1375.
19
همو، اساسالاقتباس، به تصحیح مدرس رضوی، دانشگاه تهران، تهران، ۱۳۶۱ه.ش.
20
فارابی، ابونصر، المنطقیات، تحقیق و مقدّمه از محمدتقی دانشپژوه، قم، ۱۴۰۸ه.ق.
21
فرامرز قراملکی، احد، تعریف منطق، شرح مبسوط منطق اشارات (ج۱)، نشر مجنون، قم، ۱۳۹۵ه.ش.
22
کاتبی قزوینی، نجمالدین، الرسالة الشمسیة فی القواعد المنطقیة، در شروح شمسیه، انتشارات بیدار، قم، ۱۳۸۴ه.ش.
23
میرداماد، محمدباقر، القبسات، به اهتمام مهدی محقق، سیدعلی موسوی بهبهانی، ایزوتسو و ابراهیم دیباجی، دانشگاه تهران، تهران، ۱۳۷۶ه.ش.
24
ولفسن، ه.ا، دو اصطلاح تصوّر و تصدیق در فلسفه اسلامی و معادلهای یونانی، لاتین و عبری آن، ترجمه احمد آرام، در کتاب منطق و مباحث الفاظ، چاپ اول، دانشگاه تهران، تهران، ۱۳۷۰ه.ش.
25
هروی کابلی، محمدزاهد بن محمداسلم، شرح الرسالة المعمولة فی التصوّر و التصدیق و تعلیقاته، به تصحیح مهدی شریعتی، مکتبة الشهید شریعتی، قم، ۱۴۲۰ه.ق.
26
یوسف ثانی، محمود، رسالۀ کارشناسی ارشد «مسألۀ تصوّر و تصدیق و سیر تحول آرای حکمای اسلامی دربارۀ آن»، (استاد راهنما: دکتر غلامرضا اعوانی)، ۱۳۷۰ه.ش.
27
ORIGINAL_ARTICLE
دو تقریر رقیب در ماهیت استنتاج و نسبت آن با شهود در اندیشۀ دکارت
این پژوهش به بررسی ماهیت استنتاج و نسبت آن با شهود در اندیشۀ دکارت میپردازد. برخی مدعیات دکارتی مبنی بر یقینیتر بودن شهود و قابلیت فروکاهش استنتاج به آن، از جمله سرچشمههای این بحث است که دستکم دو تقریر رقیب هنجاری-اصلموضوعی و روانشناسیگروانۀ بحث شده در این پژوهش را در میان شارحان برانگیخته است. آرمان تقریر نخست، کاستن از نقش حافظه و گاه تخیل در زنجیرههای طولانی استنتاج بهواسطۀ خطاپذیری آنها در دید دکارت است. حصول این آرمان هم وابسته به ممارست و تمرین برای جایدادن زنجیرههای استنتاجی هر چه طولانیتر در یک شهود واحد دکارتی است. این تقریر هم استقلال نتیجۀ منطقی را میپذیرد، هم استنتاج را قابلتعریف بر اساس معرِّفهایی همچون قواعد تبدیل و اصول پایۀ منطقی میداند هم اینکه منافاتی با درخت اصلموضوعی معرفت دکارتی ندارد. اما تقریر دوم اساساً درونمایۀ استنتاج را همان فراچنگآوردن شهودی بهعنوان فعل سادۀ ذهنی میداند که چیزی جز یک شهود پیچیده با متعلّقات متعدد نیست. لذا این تقریر، استنتاج را فاقد درونمایۀ منطقی و غیرقابلتعریف بر اساس معرِّفهایی همچون اصول و قواعد منطقی میداند و بهجای آن فراچنگآوردنِ حقیقت مستنتج آشکار شده در پرتو نوعی شفافیت ِروانشناختیِ تجربه شده توسط سوژۀ معرفت را مینشاند. نشان دادهام که هر دو تقریر با تکیه بر بخشی از متون دکارت میکوشند قابلجمع با عینیتِ شناختی بهنظر برسند و قرائتی فطری و انتخابناپذیر از منطق دکارتی ارائه کنند؛ اما تقریر دوم هم با فقرههای اساسیتر اندیشۀ دکارت و هم با استقلال منطق منافات دارد؛ لذا نمیتواند بهنحو قابل قبولی از عهده این دو مدعا برآید.
https://logicalstudy.ihcs.ac.ir/article_6324_45d02345204d95113a6f9873a344b37f.pdf
2020-09-22
65
93
10.30465/lsj.2021.35984.1352
دکارت
شهود
استنتاج
دستگاه اصل موضوعی
روانشناسیگروی
مسئلۀ انتخاب منطق
مهدی
بهنیافر
mahdibehnia@gmail.com
1
استادیار گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی
LEAD_AUTHOR
ارسطو. (۱۳۸۹). مابعدالطبیعه. (محمد حسن لطفی، مترجم). طرح نو.
1
دکارت، رنه. (۱۳۹۰الف). اصول فلسفه. در منوچهر صانعی درهبیدی (مترجم)، فلسفه دکارت (ص 221-392). موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی.
2
دکارت، رنه. (۱۳۸۶). اعتراضات و پاسخها. (علی موسایی افضلی، مترجم). گالینگور، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. (نشر اثر اصلی ۱۳۸۴)
3
دکارت، رنه. (۱۳۹۸). تأملات در فلسفۀ اولی. (احمد احمدی، مترجم). شومیز، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت). (نشر اثر اصلی 1641)
4
دکارت، رنه. (۱۳۹۰ب). قواعد هدایت ذهن. در منوچهر صانعی درهبیدی (مترجم)، فلسفه دکارت (ص 115-220). موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی.
5
دکارت، رنه. (۱۳۴۴). گفتار در روش راه بردن عقل. در محمدعلی فروغی (مترجم)، سیر حکمت در اروپا (ج 1). جیبی، انتشارات کتابفروشی زوار.
6
سالرنو، جوزف. (۱۳۸۹). گوتلوب فرگه. (محمد سعیدی مهر، مترجم). علمی و فرهنگی.
7
کاتینگم، جان. (۱۳۹۲). دکارت. (سیدمصطفی شهرآیینی، مترجم) (ج 1). شومیز، نی. (نشر اثر اصلی 1986)
8
کاتینگم، جان. (۱۳۹۰). فرهنگ فلسفه دکارت. (علی افضلی، مترجم). گالینگور، مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.
9
کوپنهاور، براین پی.؛ و اشمیت، چارلز بی. (۱۳۹۸). فلسفۀ رنسانس. (سید مسعود حسینی، مترجم). سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).
10
Blackburn, Simon. (2005). The Oxford Dictionary of Philosophy. Oxford University Press, UK.
11
Buchdahl, Gerd. (1963). The Relevance of Descartes’s Philosophy for Modern Philosophy of Science. The British Journal for the History of Science, 1(3), 227-249.
12
Descartes, René. (1984). The Philosophical Writings of Descartes: Volume 2. (J. Cottingham, R. Stoothoff, & D. Murdoch, trans.) (reprint edition, Vol. 2). Cambridge University Press.
13
Descartes, René. (1985). The Philosophical Writings of Descartes: Volume 1. (J. Cottingham, R. Stoothoff, & D. Murdoch, trans.) (Vol. 1). Cambridge University Press.
14
Descartes, René. (1991). The Philosophical Writings of Descartes: Volume 3. (J. Cottingham, D. Murdoch, R. Stoothoff, & A. Kenny, eds.) (Vol. 3). Cambridge University Press.
15
Gaukroger, Stephen. (1989). Cartesian Logic: An Essay on Descartes’s Conception of Inference. Clarendon Press.
16
Hacking, I. (1980). Descartes and Leibniz: Proof and Eternal Truths. In S. Gaukroger (ed.), (S. Gaukroger, ed.), Descartes: Philosophy, Mathematics and Physics (pp. 169-180). Barnes & Noble.
17
Larmore, Charles. (1984). Descartes’ Psychologistic Theory of Assent on. History of Philosophy Quarterly, 1(1), 61-74.
18
Tarski, Alfred. (1956). on the Concept of Logical Consequence. In Logic, Semantics, Metamathematics: Papers from 1923 to 1938 (pp. 409-420). Oxford, Clarendon Press.
19
Tarski, Alfred. (1994). Introduction to Logic and to the Methodology of the Deductive Sciences: 4th (fourth) edition. Oxford University Press, USA.
20
ORIGINAL_ARTICLE
واقعیت های منفی و مسئله صادق ساز گزاره های سالبه
براساس حداکثرگرایی در باب صادق ساز، هر گزاره ی صادقی صادق ساز دارد. یکی از مسائل پیش روی حداکثرگرایان این است که صادق سازهای گزاره های سالبه چه نوع اموری هستند؟ پاسخ های متعددی از سوی حداکثرگرایان به این مسئله داده شده است. یک رده از این پاسخ ها مبتنی بر امور منفی است.در این مقاله بعد از معرفی کوتاه مسئله، اشاره ای به بعضی پاسخهایی که مبتنی بر امور منفی هستند و برخی از اشکالاتی که دارند خواهیم داشت. این پاسخ ها به ترتیب مبتنی هستند بر وضعیت تام، قطبیت، غیاب و واقعیت های منفیِ بنیادین. براساس راه حل مبتنی بر وضعیت تام، علاوه بر واقعیت های مثبت، واقعیت های دیگری متشکل از تمامیتِ واقعیت های مثبت وجود دارند که صادق ساز گزاره های سالبه خواهند بود. براساس پاسخِ نظریه قطبیت، اشیاء می توانند ویژگی ها را به دو نحو مثبت یا منفی تحقق بخشند و واقعیت های منفی که حاصل تحقق بخشیِ منفیِ ویژگی ها توسط اشیاء هستند، صادق ساز گزاره های سالبه هستند. براساس پاسخِ نظریه غیاب، صادق ساز گزاره های سالبه غیابِ صادق سازِ گزاره ی ایجابیِ متناظرش است. براساس پاسخِ نظریه واقعیت های منفیِ بنیادین، واقعیت های منفی همانند واقعیت های مثبت به نحو بنیادین متحققند و این واقعیت ها صادق ساز گزاره های سالبه هستند. در ادامه به ارائه ی راه حلی برای این مسئله مبتنی بر واقعیت های منفی و بر اساس تحقق اعدام مضاف پرداخته و نشان می دهیم که این راه حل بسیاری از اشکالات دیدگاه های مشابه را ندارد.
https://logicalstudy.ihcs.ac.ir/article_5994_9250e0ec3fbcadcf024bedc7a2ef45a3.pdf
2020-09-22
97
111
10.30465/lsj.2021.26105.1270
صادق ساز
گزاره های سالبه
وضعیت تام
قطبیت
غیاب
واقعیت های منفی
امیر
جلیلی قاضی زاده
amir.jalili@modares.ac.ir
1
دانشجوی دکتری فلسفه – منطق گروه فلسفه دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
سید محمد علی
حجتی
hojatima@modares.ac.ir
2
دانشیار ، گروه فلسفه ، دانشگاه تربیت مدرس
LEAD_AUTHOR
محمد
سعیدی مهر
saeedimehr@modares.ac.ir
3
استاد گروه فلسفه دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
نبویان، محمدمهدی، 1395، جستارهایی در فلسفه اسلامی (مشتمل بر آرای اختصاصی آیت­الله فیاضی)، قم: انتشارات حکمت اسلامی.
1
Armstrong, D. M., 1997, A World of States of Affairs, Cambridge: Cambridge University Press.
2
Armstrong, D. M., 2004, Truth and Truthmakers, Cambridge: Cambridge University Press.
3
Barker, S. and Jago, M., 2012, “Being Positive About Negative Facts”, Philosophy and phenomenological Research, Vol. 85, No. 1, pp. 117-138.
4
Beal, J. C., 2000, “On Truthmakers for Negative Truths”, Australasian Journal of Philosophy, Vol. 78, No. 2, pp. 264-268.
5
Cameron, R., 2008a, “How to be a Truthmaker Maximalist”, Noûs, Vol. 42, No. 3, pp. 410-421.
6
Cameron, R., 2008b, “Truthmakers, Realism and Ontology”, Royal Institute of Philosophy Supplement, 62, pp. 107-128.
7
Demos, R., 1917, “A Discussion of Certain Types of Negative Propositions”, Mind, Vol. 26, No. 102, pp. 188-196.
8
Jago, M., 2013, “The Cost of Truthmaker Maximalism”, Canadian Journal of Philosophy, Vol. 43, No. 4, pp. 460-474.
9
Kukso, B., 2006, “The Reality of Absences”, Australasian Journal of Philosophy, Vol. 84, No. 1, pp. 21-37.
10
Lowe, E. J. and Rami, A. (eds.), 2009, Truth and Truth-Making, Stocksfield, UK: Acumen.
11
Martin, C. B., 1996, “How it is: Entities, Absences and Voids”, Australasian Journal of Philosophy, Vol. 74, No. 1, pp. 57-65.
12
Molnar, G., 2000, “Truthmakers for Negative Truths”, Australasian Journal of Philosophy, Vol. 78, No. 1, pp. 72-86.
13
Russell, B., 1985, Edited by David Pears, The Philosophy of Logical Atomism, Chicago: Open Court.
14
Schaffer, J., 2008, “Truth and Fundamentality: On Merricks’s Truth and Ontology”, Philosophical Books, Vol. 49, No. 4, pp. 302-316.
15
Schaffer, J., 2010, “The Least Discerning and Most Promiscuous Truthmaker”, The Philosophical Quarterly, Vol. 60, No. 239, pp. 307-324.
16
Vision, G., 2005, “Deflationary Truthmaking”, European Journal of Philosophy, Vol. 13, N0. 3, pp. 364-380.
17
ORIGINAL_ARTICLE
جستاری در روش تحلیل منطقی با تکیه بر نظریة وصفهای راسل
هدف راسل تأسیس زبانی ایدئال برای حل کژتابیهای فلسفی و دشواریهای زبان طبیعی است. این زبان منطقاً کامل، ساختار اندیشة ما و ساختار معرفت ما را آشکار میسازد. پروژة تأسیس زبان ایدئال چیزی جز حرکت درجهت تحلیل منطقی نیست. راسل، با تکیة بر تحلیل منطقی، با رسم تمایز میان نام و وصف به سه پرسش اساسی در باب این همانی، اصل طرد شق ثالث یا گزارههای سالبة جزئیه و گزارههایی که موضوع آنها عدم است، یا بهعبارتی به هیچ چیز اشاره نمیکند، پاسخ میدهد. در مقالة نیز حاضر برآنیم تا ضمن شرح دیدگاه راسل در باب تحلیل منطقی و تعریف آن، به نظریة وصفهای او، در مقام موخرة و وجه مصداقی تحلیل منطقی، نظر کنیم. در بحث از «تحلیل منطقی» کوشیدهام نشان دهم، معنای «تحلیل منطقی کردن» چیست. برای بیان مقصود راسل در این باب، به توضیح پروژۀ راسل یعنی تأسیس زبان ایدئال نیز، پرداختهایم. در قسمت دوم مقاله، نظریه وصف های راسل را به مثابه وجه مصداقی تحلیل منطقی ، با تکیه بر دو مقالة «دربارة اشاره» و «دربارة وصف ها» توضیح دادهام.
https://logicalstudy.ihcs.ac.ir/article_6326_67a5c1aa446dd28868ef42bd1b135330.pdf
2020-09-22
113
133
10.30465/lsj.2021.35951.1350
راسل
تحلیل منطقی
صورت منطقی
عبارتهای اشارهکننده
نظریه وصفها
سعیده
شاه میر
sshahmir@yahoo.com
1
دانشجوی دکترای فلسفة غرب، دانشگاه علامه طباطبائی
LEAD_AUTHOR
Black, Max. and Geach, Peter. (1960). Translations from the Philosophical Writings of Gottlob Frege. London: Basil Blackwell.
1
Davidson, Donald. (1967). “Truth and Meaning”. In Donald Davidson (2001).
2
_ _ _ . (2001). Inquiries into Truth and Interpretation. Oxford: Clarendon Press, Second Edition.
3
Frege, Gottlob. (1892). “On Sense and Reference”. In Black and Geach (1960).
4
Hylton, Peter. (1990). Russell, Idealism, and the Emergence of Analytic Philosophy. Oxford: Oxford University Press.
5
_ _ _ . (2005). Propositions, Functions, and Analysis: Selected Essays on Russell's Philosophy. Oxford: Oxford University Press.
6
Ludwig, Kirk. (2003). Donald Davidson. Contemporary Philosophy in Focus. New York: Cambridge University Press.
7
Lycan, William G. (2000). Philosophy of Language: An Contemporary Introduction. New York: Routledge.
8
Miller, Alexander. (2007). Philosophy of Language. London: Routledge.
9
Moore, M.A. (1993). Meaning and Reference. Oxford: University Press.
10
Nelson, R. J. (1992). Naming and Reference. London: Routledge.
11
Russell, Bertrand. (1905). “On Denoting”. Mind, New Series, Vol. 14, No. 56.
12
_ _ _ . (1919). “Descriptions”. In Moore (1993).
13
_ _ _ . (1990). A Critical Exposition of the Philosophy of Leibniz. London: Bradford & Dickens.
14
_ _ _ . (1956). Logic and knowledge: Essays, 1901-1950. Edited by R. C. Marash. London: Allen and Unwin.
15
_ _ _ . (1903). Principles of Mathematics. Cambridge: Cambridge university press.
16
_ _ _ . (1913). The Collected Paper of Bertrand Russell, vii: Theory of Knowlegde: The 1913 Manuscript. Edited by Elizabeth Ramsden Eames, in collaboration with Kenneth Blackwell. London: George Allen & Unwine (1984).
17
Sainsbury, R. M. (1979). Russell. London: Routledge.
18
ORIGINAL_ARTICLE
باز خوانی تعریف عکس مستوی در قضایای مطلقه با تاکید بر اشکالات محقق طوسی بر ابن سینا
فارابی اولین منطق دان مسلمانی است که در آثارش به تعریف عکس مستوی پرداخته است. ابن سینا با وامداری از او و با افزودن قیدی «بقاء کذب»، عکس مستوی را چنین تعریف کرده:«جابجایی موضوع و محمول به همراه بقاء کیف، صدق و کذب». منطقییون پس از ابن سینا و در راسشان محقق طوسی بر این تعریف چندین اشکال گرفته اند و سعی در ارائه تعریفی دقیق و سازوار با نظام منطقی داشته اند. در این پژوهش ضمن سنجش و ارزیابی این نقض و ابرام ها، به بررسی سیر تاریخی تعریف عکس مستوی توسط منطق دانان مسلمان پرداخته شده است. به همین منظور تطورات تعریف عکس مستوی مورد مطالعه قرار گرفته و با ذکر اشکالاتِ تعاریفِ منطق دانانی چون «فارابی»، «اخوان الصفا»، «فخر رازی»، «ابن سهلان ساوی» و... به این نتیجه رهنمون شده ایم که تعریف «خونجی» و هم عصرانش(«محقق طوسی»، «ارموی» و...) تعریفی مناسب و بی اشکال و به اصطلاح جامع افراد و مانع اغیار است.
https://logicalstudy.ihcs.ac.ir/article_6320_485157c1a125e28e8318534edb28a66e.pdf
2020-09-22
135
156
10.30465/lsj.2021.35798.1340
عکس مستوی
منطق
خواجه نصیر
ابن سینا
امین
صیدی
aminseydi14@gmail.com
1
دانشجوی دکتری فلسفه وکلام اسلامی دانشگاه تربیت مدرس
LEAD_AUTHOR
سیداحمد
فقیه
seyyedahmadfaghih@gmail.com
2
مدرس مرکز تخصصی سطح سه اسراء قم
AUTHOR
جمال
سروش
jsorosh@yahoo.com
3
استاد یار، گروه فلسفه، دانشگاه ملایر، ایران
AUTHOR
قرآن کریم
1
ابن زرعه، عیسی بن اسحاق. (1994م). منطق ابن زرعه. (تحقیق و تعلیق: جیرار جیهامی؛ رفیق العجم، چاپ اول). بیروت: دار الفکر اللبنانی.
2
ابن سینا، حسین بن عبدالله. (1396). الاشارات و التنبیهات. (تحقیق: مجتبی زارعی، چاپ چهارم). قم: موسسه بوستان کتاب.
3
ابن سینا، حسین بن عبدالله. (1336ق). الاشارات و التنبیهات. (تصحیح: سلیمان دنیا، چاپ اول). قاهره: دار المعارف.
4
ابن سینا، حسین بن عبدالله. (1339). الاشارات و التنبیهات. (تصحیح: محمود شهابی، چاپ اول). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
5
ابن سینا، حسین بن عبدالله. (1892م). الاشارات و التنبیهات. (تصحیح: یعقوب فرجه، چاپ اول). هلند: لیدن.
6
ابن سینا، حسین بن عبدالله. (1333). عیون الحکمه. (به کوشش: مجتبی مینوی، چاپ از روی نسخه خطی). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
7
ابن سینا، حسین بن عبدالله. (بی تا). المختصر الاوسط فی المنطق. نسخه خطی شماره: 4829. ترکیه: کتابخانه ایاصوفیه.
8
ابن سینا، حسین بن عبدالله. (بی تا). مفاتیح الخزائن فی المنطق. نسخه خطی، در مجموعه شماره 4643. تهران: کتابخانه ملک.
9
ابن سینا, حسین بن عبدالله. (بی تا). الموجز الصغیر فی المنطق. نسخه خطی، در مجموعه شماره: 3/4755. ترکیه: دانشگاه استانبول.
10
ابن سینا, حسین بن عبدالله. (بی تا). الموجز الصغیر فی المنطق. نسخه خطی، در مجموعه شماره: 3447. ترکیه: کتابخانه احمد ثالث.
11
ابن سینا, حسین بن عبدالله. (بی تا). الموجز الصغیر فی المنطق. نسخه خطی، در مجموعه شماره: 7/4894. ترکیه: کتابخانه نور عثمانیه.
12
ابن سینا، حسین بن عبدالله. (1364). النجاه من الغرق فی بحر الضلالات. (مقدمه و تصحیح: محمد تقی دانش پژوه، چاپ دوم). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
13
ابن سینا، حسین بن عبدالله. (1404ق). الشفاء ( المنطق). ( تحقیق: سعید زائد و...،). قم: مکتبه آیه الله المرعشی.
14
ابن سینا، حسین بن عبدالله. (1331). دانشنامه علائی (منطق). (تصحیح: محمد معین و محمد مشکوه)، تهران: انتشارات انجمن آثار ملی.
15
ابن مقفع. (1357). المنطق. (مقدمه و تصحیح: محمد تقی دانش پژوه، چاپ اول). تهران: انجمن فلسفه ایران.
16
اخوان الصفا. (1412ق). رسائل اخوان الصفا و خلان الوفاء. (چاپ اول). بیروت: الدار الاسلامیه.
17
انواری، سعید؛ عالمی، روح الله. تعریف عکس مستوی از دیدگاه ابن سینا. (پاییز و زمستان 1387). مشکوه الانوار (40)، ص102_124.
18
بغدادی، ابوالبرکات. (1373). المعتبر فی الحکمه. (چاپ دوم). اصفهان: دانشگاه اصفهان.
19
بهمنیار، ابن مرزبان. (1375). التحصیل. (تصحیح و تعلیق: استاد شهید مرتضی مطهری، چاپ دوم). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
20
تفتازانی، مسعود بن عمر. (1380ق). حاشیه العطار علی شرح الخصیبی. (حاشیه نویس: حسن بن محمد عطار). [بی جا]: دار احیاء الکتب العربیه.
21
تهانوی، محمد علی. (1996م). کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم. (چاپ اول). بیروت: مکتبه لبنان ناشرون.
22
حلی، علامه. (1412ق). القواعد الجلیه فی شرح الرساله الشمسیه. (مقدمه و تحقیق: شیخ فارسی حسون، چاپ اول). قم: موسسه النشر الاسلامی.
23
خونجی، افضل الدین. (1389). کشف الاسرار عن غوامض الافکار. (مقدمه و تحقیق: خالد الرویهب؛ ترجمه مقدمه انگلیسی: سید محمود یوسف ثانی، چاپ اول). تهران: موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران؛ برلین: موسسه مطبوعات اسلامی دانشگاه آزاد برلین.
24
رازی، فخر الدین. (1381). منطق الملخص. (مقدمه، تصحیح و تعلیقه: قرا ملکی و اصغر پور، چاپ اول). تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
25
رازی، فخر الدین. (1373). شرح عیون الحکمه. (مقدمه و تحقیق: محمد حجازی، احمد علی سقا، چاپ اول). تهران: موسسه الصادق.
26
رازی، فخر الدین. (1384). شرح الاشارات و التنبیهات. (تصحیح: علیرضا نجف زاده، چاپ اول). تهران: انجمن آثار و مفاخر ملی.
27
رازی، قطب الدین. (1384). شرح مطالع الانوار فی المنطق. (تصحیح: محسن جاهد، پایان نامه دکتری فلسفه و کلام اسلامی، استاد راهنما نجفقلی حبیبی و احد فرامرز قرا ملکی، چاپ اول) تهران: دانشکده الهیات دانشگاه تهران.
28
رازی، قطب الدین. (1382). تحریر القواعد المنطقیه فی شرح الرساله الشمسیه. (تصحیح: محسن بیدار فر، چاپ اول). قم: بیدار.
29
ساوی، عمر بن سهلان. (1383). البصائر النصیریه فی علم المنطق. (مقدمه و تحقیق: حسن مراغی، چاپ اول). تهران: شمس تبریزی.
30
ساوی، عمر بن سهلان. (1993م). البصائر النصیریه. (تصحیح: رفیق العجم، چاپ اول). بیروت: دار الفکر اللبنانی.
31
شهابی، محمود. (1380ق). رهبر خرد. تهران: کتابفروشی خیام.
32
شهرزوری، شمس الدین. (1372). شرح حکمه الاشراق (الشهرزوری). (مقدمه و تحقیق: حسین ضیائی تربتی، چاپ اول). تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
33
شهرزوری، محمد بن محمود. (1380). شرح حکمه الاشراق. (ویراستار: حسین ضیائی تربتی، چاپ دوم). تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
34
شهرزوری، شمس الدین. (1383). رسائل الشجره الالهیه فی علوم الحقائق الربانیه. (مقدمه، تصحیح و تحقیق: نجفقلی حبیبی، چاپ اول). تهران: موسسه حکمت و فلسفه ایران.
35
شیخ الاشراق (سهروردی، شهاب الدین). (1373). حکمه الاشراق. (تصحیح: هانری کربن، چاپ دوم). تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
36
شیخ اشراق (سهروردی، شهاب الدین). (1375). مجموعه مصنفات شیخ اشراق. (تصحیح و مقدمه: هانری کربن، سید حسین نصر و نجفقلی حبیبی، چاپ دوم). تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
37
شیرازی، قطب الدین. (1383). شرح حکمه الاشراق. (به اهتمام: عبدالله نورانی و مهدی محقق، چاپ اول). تهران. انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
38
شیرازی، قطب الدین. (1380). شرح حکمه الاشراق. (تصحیح: سید محمد موسوی، چاپ دوم). تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
39
شیرازی، قطب الدین. (1369). دره التاج. (به اهتمام و تصحیح: سید محمد مشکوه، چاپ سوم). تهران: انتشارات حکمت.
40
طوسی، خواجه نصیر الدین. (1375). اساس الاقتباس. (تصحیح وتعلیقه: عبدالله انوار، چاپ اول). تهران: نشر مرکز.
41
طوسی، الخواجه نصیر الدین. (1375). شرح الاشارات و التنبیهات للمحقق الطوسی. (چاپ اول). قم: نشر البلاغه.
42
طوسی، خواجه نصیر الدین. (1381). الجوهر النضید فی شرح منطق التجرید. (شارح: علامه حلی، تصحیح و تعلیق: محسن بیدار فر، چاپ دوم). قم: بیدار.
43
عظیمی، مهدی. تاریخ قاعدة عکس در منطق دورة اسلامی. (بهار و تابستان 99). تاریخ علم (18)، ص153-172.
44
غزالی، ابو حامد. (1994م). محک النظر. (مقدمه، تحقیق و تصحیح: رفیق العجم، چاپ اول). بیروت: دار الفکر.
45
فارابی، ابو نصر. (1408ق). المنطقیات للفارابی. (تحقیق و مقدمه: محمد تقی دانش پژوه، چاپ اول). قم: مکتبه آیه الله المرعشی.
46
مظفر، محمد رضا. (1421ق). المنطق. (تعلیقه: غلامرضا فیاضی، چاپ چهارم). قم: موسسه النشر الاسلامی).
47
هاشمی خراسانی، حجت. (1370). شافیه (شرح حاشیه ملا عبدالله). (چاپ ششم). قم: موسسه دار الکتاب.
48
یزدی، مولی عبدالله بن شهاب الدین الحسین الیزدی. (1412ق). الحاشیه علی تهذیب المنطق. (چاپ دوم). قم: موسسه النشر الاسلامی.
49
ORIGINAL_ARTICLE
حمل اولی ذاتی و حمل شایع صناعی و کاربرد آن نزد میرداماد در مسئله وجود ذهنی
یکی از مسائل مهم در فلسفه اسلامی، بحث از وجود ذهنی و اشکالهای مطرح به آن است. از میان اشکالهایی که به وجود ذهنی مطرح شده است، دو اشکال بنیادهای این مسئله را با تردید مواجه کرده است. اشکال اجتماع جوهر و عرض و اجتماع مقولههای عرضی تحت یکدیگر. مسئله اصلی این مقاله نشاندادن کاربرد تمایز میان حمل اولی و حمل شایع در اثبات و حل اشکالهای وجود ذهنی نزد میرداماد است. روش بحث، روش کتابخانهای و تاریخی خواهد بود. پاسخ اجمالی که این به مسئله اصلی این است که میرداماد را میتوان یکی از طلایهداران بحث از حمل اولی ذاتی و حمل شایع صناعی دانست و وی توانسته همان جوابی را با تفکیک بین دو حمل به مسئله وجود ذهنی بدهد که بعدها به نام شاگردش ملاصدرا ثبت شده است. در ضمن میرداماد در بسط و گسترش نظریه حمل و تمایز حمل اولی و شایع تأثیر به سزایی داشته است.
https://logicalstudy.ihcs.ac.ir/article_6284_4241c71a121d70d0af168e9170ee8647.pdf
2020-09-22
157
172
10.30465/lsj.2021.35773.1339
میرداماد
وجود ذهنی
حمل اولی ذاتی
حمل شایع صناعی
مهدی
عسگری
mehdiaskari1371@gmail.com
1
دانش اموخته کارشناسی ارشد فلسفه وکلام اسلامی از دانشگاه ادیان ومذاهب قم
LEAD_AUTHOR
ابراهیمی دینانی، غلامحسین، (1380)، قواعد کلی فلسفی در فلسفه اسلامی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگى.
1
ابنسینا، حسین بن عبدالله، (1379)، النجاه من الغرق فی بحر الضلالات، مقدمه و تصحیح محمدتقی دانشپژوه، دوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
2
ابنسینا، حسینبنعبدالله، (1404الف)، التعلیقات، تحقیق عبدالرحمن بدوی، قم: مکتبة الأعلام الاسلامی.
3
ابنسینا، حسینبنعبدالله، (1404ب)، المنطق من کتاب الشفاء (المدخل)، تحقیق سعید زاید و دیگران، قم: مکتبة آیتالله مرعشی نجفی.
4
ابنسینا، حسینبنعبدالله، (1404پ)، المنطق من کتاب الشفاء (البرهان)، تحقیق سعید زاید و دیگران، قم: مکتبة آیتالله مرعشی نجفی.
5
حسن زاده آملی، حسن، (1387)، شرح فارسی الأسفار الأربعة، گردآورنده محمدحسین نائیجی، قم: بوستان کتاب قم انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
6
رازی، فخرالدین، (1384)، شرح الاشارات و التنبیهات، مقدمه و تصحیح علیرضا نجفزاده، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگى.
7
رازی، فخرالدین، (1411)، المباحث المشرقیه فی علم الالهیات و الطبیعیات، چاپ دوم، قم: انتشارات بیدار.
8
زنوزی، علی، (1378)، رسالة فی مباحث الحمل در مجموعه مصنفات حکیم مؤسس آقا علی مدرس طهرانی، تصحیح محسن کدیور، تهران: اطلاعات.
9
سبزواری، ملاهادی، (1369)، شرح المنظومه، تصحیح و تعلیق آیتالله حسن حسنزاده آملی، تقدیم و تحقیق مسعود طالبی، تهران: انتشارات ناب.
10
سبزواری، هادی، (1383)، أسرار الحکم فی المفتتح و المختتم، تصحیح کریم فیضی، مقدمه منوچهر صدوقی سها، قم: مطبوعات دینی.
11
سهروردی، شهابالدین، (1375)، مجموعه مصنفات، تصحیح هانری کربن و دیگران، چاپ دوم، تهران: انتشارات موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
12
شیرازی، سیدرضی، (1392)، درسهای شرح منظومه حکیم سبزواری، ویرایش و تنظیم فاطمه فنا، تهران: انتشارات حکمت.
13
شیرازی، محمد بن ابراهیم (ملاصدرا)، (1354)، المبدأ و المعاد، تصحیح سیدجلالالدین آشتیانی، تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران.
14
شیرازی، محمد بن ابراهیم (ملاصدرا)، (1981)، الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة، چاپ سوم، بیروت، دار احیاء التراث.
15
شیرازی، محمد بن ابراهیم (ملاصدرا)، (بیتا)، الحاشیة على الهیات الشفاء، قم: انتشارات بیدار.
16
طوسی، نصیرالدین، (1407)، تجرید الإعتقاد، تحقیق محمدجواد حسینی جلالی، بیجا: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
17
عضدالدین ایجی، عبدالرحمن، (بیتا)، شرح المواقف، قم: الشریف المرتضی.
18
علوی، سید احمد، (1376)، شرح کتاب القبسات، تحقیق حامد ناجی اصفهانی، تهران: موسسه مطالعات اسلامی.
19
کدیور، محسن، (1378)، مقدمه مجموعه مصنفات حکیم مؤسس آقا علی مدرس طهرانی، تهران: اطلاعات.
20
لاهیجی، محمدجعفر، (1386)، شرح المشاعر ملاصدرا، تصحیح سیدجلالالدین آشتیانی، قم: بوستان کتاب قم انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
21
مطهری، مرتضی، (1376)، مجموعه آثار. ج9، تهران: انتشارات صدرا.
22
میرداماد، محمدباقر، (1367)، القبسات، بهاهتمام مهدی محقق و دیگران، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
23
میرداماد، محمدباقر، (1376)، تقویم الایمان و شرحه، تحقیق علی اوجبی، تهران: مرکز پزوهشی میراث مکتوب.
24
میرداماد، محمدباقر، (1380)، جذوات و مواقیت، تحقیق علی اوجبی، تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب.
25
میرداماد، محمدباقر، (1381)، مصنفات، بهاهتمام عبدالله نورانی و مقدمه مهدی محقق، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
26
ORIGINAL_ARTICLE
بازسازی منطق هگل در منطق جدید: فراسازگاری یا تریویالیسم؟
در این مقاله، له این امر استدلال خواهد شد که هگل متعهد به تریویالیسم است. در دهههای گذشته با توجه به رونق گرفتن بازخوانی فیلسوفان کلاسیک در محکمهی منطق جدید، بازسازی هگل نیز از این جریان مستثنی نبوده است. گراهام پریست منطقدان و فیلسوف مطرح معاصر خوانشی فراسازگار از منطق هگل ارائه میدهد و سعی دارد نشان دهد فراسازگار دانستن نظام اندیشهای هگل میتواند هم غنای اندیشهی او را نشان دهد و هم میتواند منجر به دفاع موجهی از اندیشههای او در جامعهی امروزهی منطق شود. این خوانش پریست از هگل مخالفانی دارد که معتقدند خوانش فراسازگار از نظام منطقی هگل میتواند تردید آمیز باشد. در این مقاله من علاوه بر توضیح خوانش پریست و مطرح کردن نقدی به خوانش او از جانب مخالفانش، در انتها استدلال خواهم کرد که هگل را میتوان یک تریویالیست دانست و نه فیلسوفی با درک فراسازگار از منطق. نیز به عنوان نکتهی نهایی مقاله استدلالی در دفاع از تریویالیزم را مطرح خواهیم کرد.
https://logicalstudy.ihcs.ac.ir/article_6292_c8c79befbfc55df2616615670084459c.pdf
2020-09-22
173
188
10.30465/lsj.2021.35739.1338
"هگل"
"گراهام پریست"
"منطق فراسازگار"
"تریویالیزم"
"منطق جدید"
کسری
فارسیان
kasrafarsian@modares.ac.ir
1
دانشجوی دکتری فلسفه –منطق دانشگاه تربیت مدرس
LEAD_AUTHOR
Hodjati, S., Farsian, K. (2019). Priest on dialetheism: examination of some of his motivations and arguments. Logical Studies, 10(2), -. doi: 10.30465/lsj.2019.5209
1
Althusser, L (1997). The Spectre of Hegel: Early Writings, ed. François Matheron; [Trans. G. M. Goshgarian], London: Verso.
2
Bordignon, M (2017). “Hegel: A Dialetheist? Truth and Contradiction in Hegel's Logic”, Hegel Bulletin 40 (2). Cambridge University Press: 198-214.
3
Graves, A. (1888). “Hegel’s Doctrine of contradiction”, The Journal of Speculative Philosophy, 22(1/2), 118-138. Retrieved December 9, 2020.
4
Hegel, G. W. F. (1880). Encyclopedia of the Philosophical Sciences, [Trans. W. Wallace], Oxford: Oxford University Press, 1975.
5
Hegel, G. W. F. (2010). The Science of Logic. Cambridge University Press.
6
Littmann, G (2004) “A Critique of Dialetheism.” PhD thesis: University of North Carolina at Chapel Hill.
7
Pippin, R (1978). “Hegel’s Metaphysics and the Problem of Contradiction” [“Hegel’s Metaphysics”], Journal of the History of Philosophy 16: 301–312.
8
Popper, K (1940). “What is Dialectic?”, Mind 49, 403-26.
9
Priest, G (1979). 'The Logic o f Paradox'. Journal o f Philosophical Logic 8, 219-241.
10
Priest, G (2006). In Contradiction (Second Edition), New York: Oxford University Press.
11
Priest, G. )1989(. ‘Dialectic and dialetheic’, Science and Society, 53, 388–415.
12
Quine, W.V.O (1981). Mathematical Logic. London: Harvard University Press.
13
Tanaka, K & Berto, F & Mares, E & Paoli, F (Editors) (2013). Paraconsistency: Logic and applications, Springer: DOI 10.1007/978-94-007-4438-7.
14
ORIGINAL_ARTICLE
خوداستعلایی هوسرل و تأثیر بنیانهای منطقی ذهن بر بیان
«خود» یا «اگو» از جمله بنیانهای تفکر فلسفی و روانشناختی است. غالباً فلاسفه و اندیشمندان شاغل در حوزههای گوناگون علوم انسانی، بر چگونگی وجود آن، بحثهای بسیار صورت دادهاند. ادموند هوسرل، پدیدارشناس شناخته شده معاصر، «خود» را به عنوان «مرکز» افعال شناختی در نظر گرفته است. یکی از بنیادیترین افعالی که برای «خود» منظور میکند، کنش و فعل گفتاری و نحوه کسب شناخت توسط آن است. به عبارت دیگر، «خود» محور و مرکز شناسایی است و ابزار ارتباطی او با جهان پیرامون، یعنی این مسأله که زبان و تحلیلهای ذهنی چگونه میتواند در مسیر تکامل فرایند شناخت جهان و ابژههای پیرامون به او یاری رساند. طرح پدیدارشناسی استعلایی هوسرل، مبتنی بر آن است که با اپوخه کردن نگرشهای طبیعی و پوزیتیویستی، به جایگاه مناسب و شایسته «خود» دست پیدا کند. به همین دلیل، با تکیه بر ساختار منطقی ذهن و سوبژکتیویته «اگو» در یک چارچوب استعلایی که بر جنبه التفاتی آگاهی اگو استوار است، به تحلیل نسبت آن با جهان پیرامون و «خود»های دیگر میپردازد. از اینرو، یکی از ابزارهای ارتباطی «خود» که بیان و گفتار است را با نگرش استعلایی مورد توجه قرار داده می دهد. در این پژوهش، تلاش میکنیم، با تحلیل مفهوم «خود استعلایی» نزد هوسرل، چگونگی ارتباط گفتاری منطقی میان سوبژکتیویته اگو را با جهان پیرامون آن بررسی نمائیم.
https://logicalstudy.ihcs.ac.ir/article_6321_2f06b9b9701e4e3c8c860b7c97436296.pdf
2020-09-22
189
207
10.30465/lsj.2021.32449.1305
هوسرل
خود استعلایی
حیث التفاتی
منطق
ذهن
بیان
علیرضا
فرجی
farajireza25@yahoo.com
1
استادیار گروه فلسفه دانشگاه پیام نور
LEAD_AUTHOR
. اسمیت، دیوید و ورردراف (1394). درآمدی بر هوسرل، ترجمه محمدتقی شاکری، تهران، نشر حکمت.
1
بل، دیوید (1376). اندیشههای هوسرل، ترجمه فریدون فاطمی، تهران، نشر مرکز.
2
ساکالوفسکی، رابرت(1395). درآمدی بر پدیدارشناسی. ترجمه محمدرضا قربانی. تهران. نشرگام نو.
3
خاتمی، محمود (1378). فلسفه ذهن، تهران. نشر علم.
4
رشیدیان، عبدالکریم(1384). هوسرل در متن آثارش، تهران. نشر نی.
5
مایول، ویکتور ویلارد (1398). هوسرل، ترجمه سینا روئیایی، تهران، انتشارات نگاه.
6
Bernet, Rudolf. (2005). Edmund Husserl. Critical Assessment of Leading Philosopher Vol (IV). Edit by: Rudolf Bernet, Donn Welton, Gina Zahavi. Routledge Publishing.
7
8.Cunningham, Suzanne.(1976). language and the phenomenological Reductions of Edmund Husserl, by Martinus Nijhoff the Hague.
8
9.Derrida, Jacques.(1973). Speech and phenomena. Translated by: David Allison. Evanston: Northwestern university press.
9
10 Feichtinger, Johannes. (2018). The Worlds of Positivism, Edited by: Johannes Feichtinger. Franz L.Fillafer. Jan Surman. Plagrave-Macmillan.
10
11 Mohanty. J. N. (1977) Redings on Edmund Husserl's logical investigations, martinus nijhoff, the Hague.
11
12.Husserl, Edmund. (2005). Critical Assessments of Kading Philosophers, (Volume IV), Rutledge, Edited by Rudof Bernet and Gine Zavota.
12
Husserl, Edmund. (1969). Formal and Transcendental logic, translated by: Dorion Cairns, Martinus Nighoff the Hague.
13
Husserl, Edmund.(2008). Introduction to logic and theory of knowledge. Lectures 1906-07. Trans- Claire Ortiz Hill. Springer.
14
13 .Husserl, Edmund.(2001). logical Investigations, (Volum I) Translated by J.N. Findlay. Rutledge pub.
15
Husserl, Edmund.(1970). logical Investigations (Volum II) Translated by J.N. Findlay. Rutledge pub.
16
Husserl, Edmund. (2003). philosophy of Arithmetic. Translated by Dallas Willard, springer science and Busineg Media, B.V.
17
Husserl, Edmund, (1989). Ideas pertaining to A pure phenomenology and to A phenomenological philosophy. Vo12. translated by Richard Rojcewicz. And Andre schuwer. Kluwer Academic publishers. London.
18
Husserl, Edmund, (1991). On the phenomenology of the consciousness of Internal Time (1893-1917). Translated by: John Barnett Brough. Kluwer Academic Publishers. London.
19
19.McLaughlin, Brian.(2007). Contemporary Debates in Philosophy of Mind. Edited By: Brian McLaughlin and Jonathan Cohen. Blackwell Publishing LTD.
20
21..Mohanty, J.M. (1976). Edmond Husserl's theory of meaning, martinus Nijhoff, the Hague.
21
22.Welton, Donn.(1999) The Essential Husserls, writings in Transcendental phenomenology. Indiana university press.
22
ORIGINAL_ARTICLE
تبیین علل عدم موفقیت خوانش انتقادی دامت از فلسفه ویتگنشتاین
دامت در فلسفه خود متاثر از دو فیلسوف تحلیلی بزرگ است؛ او در روش از فرگه تبعیت میکند و قصد دارد منطق و نظریه معناداری را بنیانی برای متافیزیک قرار دهد، و در نظریهپردازی درباره معنا متاثر از ویتگنشتاین است و معنای واژگان را معادل با کاربرد آنها میداند. بر خلاف همه تاثیری که ویتگنشتاین بر دامت دارد، سایه شکاکیت قوی که در آراء ویتگنشتاین دوم وجود دارد و کریپکی به بهترین شکل به آن پرداخته است برای دامت خوشآیند نیست، زیرا گمان میکند در صورت درست بودن شکاکیت و قراردادگرایی افراطی ویتگنشتاین، محاورات و ارتباطات انسانی همیشه در لبه پرتگاه و در آستانه سقوط قرار دارد. او برای گریز از این امر، ایده دانش ضمنی برای دانش زبانی را به عنوان بنیادی محکم در نظریه خود قرار میدهد. در این مقاله نشان دادهایم که ایده دانش ضمنی سبب فاصله گرفتن نظریه معناداری دامت از آموزههای ویتگنشتاین و شکست پروژه او میشود. اگر نتوان نشان داد که زبان چگونه کار میکند، هرگز نمی-توان نظریه معناداری را بنیانی برای متافیزیک قرار داد.
https://logicalstudy.ihcs.ac.ir/article_6022_3af8e9d64f60e5799e83b2619024e9ac.pdf
2020-09-22
209
226
10.30465/lsj.2021.34638.1324
دامت
فرگه
ویتگنشاین
نظریه معناداری
قراردادگرایی قوی
دانش ضمنی
هومن
محمد قربانیان
h.ghorbanian@ltr.ui.ac.ir
1
استادیار گروه فلسفه دانشگاه اصفهان
LEAD_AUTHOR
سارا
قانع
saraghane1368@gmail.com
2
دانشجوی دکتری فلسفه اخلاق دانشگاه قم
AUTHOR
کریپکی، سول ، قواعد و زبان خصوصی از نظر ویتگنشتاین، هران : نشر نی، ۱۳۹۷ ترجمه حمیدرضا محمدی.
1
کریپکی، سول ، ویتگنشتاین: قواعد، و زبانِ خصوصی، نشر مرکز، تهران، ۱۳۹۶. ترجمهی کاوه لاجوردی.
2
ویتگنشتاین، لودویگ. پژوهشهای فلسفی. 1381. تهران. نشر مرکز. ترجمه فریدون فاطمی. چاپ دوم ص 100.
3
Blackburn, S. (1984). Spreading the Word: Groundings in the Philosophy of Language (Reprint ed.). Oxford University Press.
4
Dummett, M. (1959). Wittgenstein's Philosophy of Mathematics. The Philosophical Review, 68(3), 324-348.
5
Dummett, M. (1978). “What Do I Know When I Know a Language?”, reprinted in Dummett, M. (1996). The Seas of Language. Clarendon Press., 94-105.
6
Dummett, M. (1978). Truth and Other Enigmas. Harvard University Press.
7
Dummett, M. (1981). The Interpretation of Frege’s Philosophy. Harvard University Press.
8
Dummett, M. (1982), “Frege and Wittgenstein” in Irving Block (ed.), Perspectives on the Philosophy of Wittgenstein (Cambridge: M.I.T. Press, 1982)
9
Dummett, M. (1993a). The Logical Basis of Metaphysics. Harvard University Press
10
Dummett, M. (1993b). Frege: Philosophy of Language, Second Edition (2nd ed.). Harvard University Press.
11
Dummett, M. (1994). Origins of Analytical Philosophy. Harvard University Press.
12
Hacking, I. (1975). Why Does Language Matter to Philosophy? (Illustrated ed.). Cambridge University Press.
13
Kripke, S. (1977) “Is There a Problem about Substitutional Quantification?' in G. Evans. J. McDowell (eds), Truth and Meaning (Oxford: Clarendon Press, 1977).
14
Kripke, S. (1982). Wittgenstein on Rules and Private Language. Harvard University Press.
15
Shanker, S. G. (1987). Wittgenstein and the Turning Point in the Philosophy of Mathematics (New Ed). State University of New York Pr.
16
Stroud, B. (1965). Wittgenstein and Logical Necessity. The Philosophical Review, 74(4), 504, pp. 504–518.
17
Wittgenstein, L., Wright, G. V. H., Rhees, R., & Anscombe, G. E. M. (1983). Remarks on the Foundations of Mathematics, revised edition (The MIT Press) (revised edition). The MIT Press.
18
Wright, C. (1993). Realism, Meaning and Truth (2nd ed.). Wiley-Blackwell.
19
ORIGINAL_ARTICLE
چند روشنگری در مورد منطق
در ابتدا برخی موضوعهای بحث برانگیز در حوزۀ منطق ریاضی را بررسی میکنیم. اینها موضوعهایی هستند که معمولاً غیرمتخصصان را به دردسر و گاهی اشتباه میاندازند. موضوعهای عمدهای که در این راستا به آنها خواهیم پرداخت عبارتند از: تعریف صدق تارسکی، قضیۀ تعریفناپذیری صدق تارسکی، قضیۀ تمامیت گودل و قضیههای ناتمامیت گودل، منطق مرتبۀ اول و مرتبۀ دوم. در ادامه، به معرفی برخی منطقهای غیرکلاسیک و جایگاه آنها در منطق فلسفی و همچنین منطق در علوم کامپیوتر میپردازیم. افزون بر آن، برخی موضوعهای فلسفی مرتبط به منطق را به بحث میگذاریم. از زمرۀ این موضوعها، پرسش از چیستی منطق، تفاوت منطق و دستگاه منطقی و چالش یگانهگرایی در مقابل کثرتگرایی در انتخاب منطق است. با تفکیک منطق از دستگاه منطقی، از این دیدگاه دفاع خواهیم کرد که منطق ریاضی به عنوان بخشی از ریاضیات، تنها میبایست متعهد به رعایت استانداردهای خود ریاضیات باشد. در این راستا، هر یک از دستگاههای منطق غیرکلاسیک که این استانداردها را رعایت کند، مشروعیت خواهد داشت.
https://logicalstudy.ihcs.ac.ir/article_6293_fbf784b6b194a4aae40e56eaec1c4cc2.pdf
2020-09-22
227
247
10.30465/lsj.2021.35823.1341
منطق ریاضی
منطق فلسفی
فلسفۀ منطق
منطق در علوم کامپیوتر
مرتضی
منیری
ezmoniri@gmail.com
1
دانشیار گروه ریاضی دانشگاه شهید بهشتی
LEAD_AUTHOR
خاتمی م.، پورمهدیان م. (1398). منطق پیوسته، منطقپژوهی، سال 10، شماره 1، صص. 89-120.
1
علایینژاد ح.، حاجحسینی م. (1398). بررسی انتقادی کثرتگرایی غایتمحور در مورد منطق، منطق پژوهی، سال 10، شمارۀ 1، صص. 195-211.
2
کلانتری، ع.، کرباسیزاده، ا. (1398). بررسی کثرتگرایی منطقی با تکیه بر آرا بیل و رستال، حکمت و فلسفه، سال 15، شمارۀ 58، صص. 7–28.
3
Beall, J., Restall, G. (2006). Logical Pluralism, Oxford: Oxford University Press.
4
Carnap, R. (1963). Intellectual Autobiography in The philosophy of Rudolf Carnap, Paul Arthur Schilpp (ed.), Open Court Publishing Company.
5
Carnap, R. (1934). Logical Syntax of Language, A. Smeaton (translator), Routledge & Keagan Paul, London, 1937.
6
Colyvan, M. (2012). An Introduction to the Philosophy of Mathematics, Cambridge: Cambridge University Press.
7
Enderton, H. (2001). A Mathematical Introduction to Logic, Second Edition, Academic Press.
8
Field, H. (2009). Pluralism in Logic, The Reviews of Symbolic Logic, vol. 6, no. 2 , pp. 345-359.
9
Hajek, P., Pudlak, P. (1993). Metamathematics of First-Order Arithmetic, Berlin and Heidelberg: Springer-Verlag.
10
Halbach, V., Leigh G. E. (2020), Axiomatic Theories of Truth, The Stanford Encyclopedia of Philosophy, Edward N. Zalta (ed.).
11
Halpern, J., Harper R., Immerman N., Kolaitis P. (2001). On the Unusual Effectiveness if Logic in Computer Science, The Bulletin of Symbolic Logic, Vol. 7. No. 2, pp. 213-236.
12
Halvorson, H. (2019). The Logic in Philosophy of Science. Cambridge: Cambridge University Press.
13
Homotopy Type Theory: The Univalent Foundations Program, Institute for Advanced Study (IAS), Princeton, NJ, 2013.
14
Hrushovski, E. (1996). The Modelling-Lang Conjecture For Function Fields, Journal of American Mathematical Society, vol. 9, no. 3, pp. 667-690.
15
Maddy, P. (2012). The Philosophy of Logic, Bulletin of Symbolic Logic, vol. 18, no. 4, pp. 481-504.
16
Maddy, P. (2014). The Logical Must: Wittgenstein on Logic, Oxford: Oxford University Press.
17
Priest, G. (2017). What is the Specificity of Classical Mathematics?, Thought: A Journal of Philosophy, vol. 6, Issue 2.
18
Putnam, H. (2010). Philosophy of Logic, Routledge.
19
Trolestra A. S., van Dalen D. (1988), Constructivism in Mathematics: An Introduction, vol. 1 and 2, North Holland.
20
ORIGINAL_ARTICLE
منطقِ هگل بهمثابهیِ روشی معرفتشناختی-وجودشناختی برایِ یگانهگردانیِ اندیشه و وجود
بهباورِ هگل، منطق نمیتواند ازپیش برایِ تعیّناتِ اندیشه صورتی برسازد، بلکه هر تعیّنی صورتِ ویژهیِ خود را دارد. جوهرهیِ دگرگونشدهیِ روح در منطقِ سنّتی احساس نمیشود و بههمینسببْ منطقِ سنّتی به تعیّناتِ پیشینِ روحْ دلخوش است ولذا نه میتواند تعیّناتِ جدیدِ روح را مفهومی کند، و نه متافیزیکِ ویژهای برایِ هر قومبرسازد. چُنین منطقی بهسببِ ناتوانیِ در مفهومسازی سرانجام به شکاکیّت منجر خواهد شد. در این نوشتار تبیین نموده ایم که چگونه منطقِ معرفتشناختی-وجودشناختیِ هگل سرشتِ اندیشه را دگرگون میسازد.از نظر او،رسالت منطقنه اندیشهورزیِ صوریِ صِرفْ، بلکه یگانهگرداندن و اینهماننمودنِاندیشه با«وجود» است. از این رو منطقِ ویافزون بر اینکهدارای محتوا است،محتوایِ آن تعیّناتِ اندیشهورزی را نیز آشکار میسازد. منطقِ هگل یک نظامِ فلسفیِ کامل را دربَر دارد، و بهسببِ کارآمدی در مفهومسازی برایِ تمامیِ تعیّناتِ روح؛ اندیشه را به جستوجویِ یک متافیزیکِ نظاممند وامیدارد، بنابراین در منطقِ معرفتشناختی-وجودشناختیْ متافیزیک شدنی است بیآنکه به دامِ دگماتیسمی که کانتْ ما را از آن پرهیز داده-امّا خود در آن گرفتار شده-بود، گرفتار شویم.
https://logicalstudy.ihcs.ac.ir/article_6325_c46de50b6f4074693b29281c5cc206cc.pdf
2020-09-22
249
271
10.30465/lsj.2021.35915.1347
منطقِ صوری
ارسطو
صورتگرایی
منطق استعلایی
کانت
هگل
حسن
مهرنیا
hmehrnia@ut.ac.ir
1
استادیار پردیسِ فارابیِ دانشگاهِ تهران
LEAD_AUTHOR
مجید
زمانی علویجه
mahidza.al1993@gmail.com
2
دانشجویِ ارشدِ فلسفه پردیسِ فارابیِ دانشگاهِ تهران
AUTHOR
ارسطو، (1398) ارگانون، ترجمهیِ میرشمسالدّین ادیبسلطانی، تهران: نگاه
1
اردبیلی، محمدمهدی و حسینی مسعود، (1398) ایدئالیسمِ آلمانی، تهران: سَمْت
2
اکریل، جی إل، (1380) ارسطویِ فیلسوف، تهران: حکمت
3
آمریکس، کارل، (1398) ایدئالیسمِ آلمانیْ راهنمایِ کمبریج، ترجمهیِ حسنِ مرتضوی، تهران: علمی و فرهنگی
4
آرنور، آنتوان و نیکول، پییر، (1399)، منطق یا فنّ اندیشیدن، ترجمهیِ علیرضا اسدی، تهران: ققنوس
5
انوار، سیّدعبدالله، (1397)، تعلیقهْ بر أساسُ الإقتباسِ خواجه نصیرالدّینِ طوسی، تهران: مرکز
6
پیپین، رابرت بی، (1398) ایدئالیسمِ هگلْ خوشنودیهایِ خودآگاهی، ترجمهیِ سیّد مسعودِ حسینی، تهران: کرگدن
7
جعفری، محمدرضا، (1395)، فرهنگِ نشرِ نو، تهران: 1395
8
ذاکرزاده، ابوالقاسم، (1392) فلسفهیِ هگل، تهران: نشرِ الهام
9
راس، دیوید، (1377)، ارسطو، ترجمهیِ مهدیِ قوامصفری، تهران: فکرِ روز
10
ردینگ، پل، (1395)، هگلْ دانشنامهیِ فلسفیِ استنفورد، ترجمهیِ محمدمهدیِ اردبیلی، تهران: ققنوس
11
سی سالُمن، رابرت و هیگینز، ام، راتلج جلدِ ششْ عصرِ ایدئالیسمِ آلمانی، تهران: حکمت
12
کانت، ایمانوئل، (1362)، سنجشِ خردِ ناب، ترجمهیِ میرشمسالدّین ادیبسلطانی، تهران: امیرکبیر
13
مجتهدی، کریم، (1389)، افکارِ هگل، تهران: پَژوهشگاهِ علومِ انسانی و مطالعاتِ فرهنگی
14
_________، (1380)، پدیدارشناسیِ روح برحسبِ نظرِ هگل، تهران: علمی و فرهنگی
15
_________، (1395)، دربارهیِ هگل و فلسفهیِ او مجموعه مقالات، تهران: امیرکبیر
16
مصلح، علیاصغر، (1395)، هگل، تهران: علمی و فرهنگی
17
مک اینتایر، السدیر، (1393)، درپِیِ فضیلت، ترجمهیِ حمیدِ شهریاری و محمّدعلیِ شمالی، تهران: سَمْت
18
نبوی، لطفالله، (1398)، مبانیِ منطقِ جدید، تهران: سَمْت
19
_________، (1398)، مبانیِ منطق و روششناسی، تهران: دانشگاهِ تربیّتِ مدرّس
20
ویتگنشتاین، لودویگ، (1394) رسالهیِ منطقی-فلسفی، ترجمه و شرح: سروشِ دباغ، تهران: هرمس
21
هارتناک، یوستوس، (1397)، درآمدی بر منطقِ هگل، ترجمهیِ حسینِ مافیمقدّم، تهران: نقدِ فرهنگ
22
هگل، گئورگ ویلهلم، (1399) پ، پدیدارشناسیِ روح، ترجمهیِ سیّدمسعودِ حسینی و محمدمهدیِ اردبیلی، تهران: نشرِ نِی
23
_____________، (1399) م، دانشِ منطق، ترجمهیِ ابراهیمِ ملکاسماعیلی، تهران: نگاه
24
_____________، (1392)، دانشنامهیِ علومِ فلسفی، ترجمهیِ حسنِ مرتضوی، تهران: لاهیتا
25
_____________، (1397)، درسنامههایی دربارهیِ منطق، ترجمهیِ بهمنِ اصلاحپذیر، تهران: روزآمد
26
أرموی، قاضی سراج الدّین، (2019)، شرح الإشارات و التّنبیهات، قم: دار زین العابدین
27
الحلّی، حسن بن یوسف، (1391)، الجوهر النضّید، قم: بیدار
28
الحیدری، السیّد رائد، (1397)، المقرّر فی شرح منطق المظفّر، قم: ذوی القربی
29
الرّازی، فخرالدّین، (1381)، منطق الملخّص، تهران: دانشگاهِ امام صادق(ع)
30
عبدالفتاح إمام، إمام، (2007)، المنهج الجدلی عند هیجلْ دراسة لمنطق هیجل، بیروت: دار التنویر
31
نجیب محمود، زکی، (2020)، المنطق الوضعی، نجف: مؤسسة الصادق للطباعة و النشر
32
Bohnet, Clayton, (2015), Logic and the limit of philosophy in Kant and Hegel, USA: Fardham University
33
Hiben, John Giber, (2000), Hegel’s Logic: AN Essay in interpretation, Canada: Batoche Books Limited
34
Houlgate, Stephen, (2006), The Opening of Hegel’s Logic, USA: Purdu University
35
Pipin, Robert B, (2019), Hegel’s Realm of Shadows, USA: The University of Chicago
36