نوع مقاله : ترجمه و نقد

نویسندگان

• مهناز امیرخانی ¹
• شهناز شایانفر ¹
• فاطمه منصورزاده ²

¹ استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه الزهرا (س)

² کارشناس ارشد فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه الزهرا (س) ،

چکیده

فعلیت صغری از شروط انتاج مختلطات شکل اول است که بیش‌تر منطق‌‌‌دانان، از جمله ابن‌‌‌سینا، در بسیاری از آثار خود بدان پای‌بندند. ابن‌‌‌سینا در مبحث مختلطات شکل اول فقط در دو موضع (صغرای ممکنة ‌‌‌خاصه با کبرای وجودیه و صغرای مطلقة خاصه با کبرای موجبة ‌‌‌ضروریه)، جهت نتیجه را تابع کبری‌‌‌ ندانسته است. در حالی که بنا بر رأی خواجة ‌‌طوسی مواضع دیگری نیز وجود دارد که نتیجة تابع کبری نیست. خواجه کبرای وصفیه (یکی از دو مشروطة ‌عامه یا ‌خاصه یا یکی از دو عرفیة ‌عامه یا ‌خاصه) را نیز به این مواضع می‌افزاید. با تفحص در آثار منطق‌دانان سینوی تعداد این مواضع به 42 ضرب می‌‌‌رسد. اگرچه منطق‌دانان در تعیین جهت نتیجة 31 ضرب از این ضروب اتفاق نظر و در تعیین جهت نتیجة 11 ضرب باقی‌‌‌مانده اختلاف‌‌‌ نظر دارند، اما هیچ‌یک از آنان نتیجة این 11 ضرب را تابع کبری ندانسته‌‌‌اند. پژوهش حاضر به بررسی 31 ضرب یادشده و ضوابط و ادلة منطق‌دانان در باب جهت نتیجة آن‌ها می‌پردازد.


 

کلیدواژه‌ها

• مختلطات ‌‌‌شکل ‌‌‌اول
• ابن‌‌‌سینا
• صغرای فعلیه
• کبرای وصفیه

عنوان مقاله [English]

The incompatibility between Avicenna’ viewpoint and The Avicennian Logicians’ views concerning identifying the Conclusion’s mode of Mingled modalities of First Figure

نویسندگان [English]

• مهناز امیرخانی ¹
• شهناز شایانفر ¹
• فاطمه منصورزاده ²

چکیده [English]

In the discussion of mingled modalities of the fist figure, Avicenna thought that the mode of conclusion doesn’t follow major premise just in two modes (the combination of proper minor with existential major and proper absolute minor premise with affirmative necessary) while according to the Khaje Toosi's thought, other modes, including attribute major (one of the general and specific conditional or general and specific conventional), don’t follow the mode of conclusion as well. Studying the works of the ancient logicians, we find out that the number of the modes comes up to 42. Identifying mode of conclusion, logicians are agreed on 31 modes, but disagreed on their rest 11, though none of them considered the conclusions of these 11 modes as followings of the major. The present thesis is studying the mentioned 31 modes, their standards/criterions and the logicians' reasons of the mode of conclusion. In addition, the issue of those 11 modes would be discussed later in an independent survey.

 
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Mingled modalities of first figure
• Avicenna
• Absolute minor
• Attribute major