منطق قدیم
بررسی قاعده نقض تالی در منطق سینوی در پرتو بحث ماهیت قضایای شرطی متصل جزئیه

علی‌رضا دارابی

دوره 14، شماره 1 ، تیر 1402، ، صفحه 57-85

https://doi.org/10.30465/lsj.2023.46380.1447

چکیده
  در سنت منطق سینوی قاعده‌ای وجود دارد که مطابق آن میان هر دو قضیه شرطی متصل با کمیت یکسان و کیفیت متفاوت، مقدم یکسان و تالی نقیض هم دارند، تلازم برقرار است. این قاعده، نقض تالی نامیده شده است. منطق‌دانان سینوی در مورد این قاعده اختلاف نظر دارند. برخی از این منطق‌دانان این قاعده را اثبات کرده و برخی، این اثبات‌ها را مردود شمرده‌اند. ...  بیشتر

تاملی در ساختار دوگانه شرطی در منطق ابن سینا

علی‌رضا دارابی

دوره 13، شماره 1 ، شهریور 1401، ، صفحه 47-65

https://doi.org/10.30465/lsj.2022.41263.1400

چکیده
  ابن‍سینا درباره شرطی‍ها بحث‍های مختلفی ارائه داده است. او در این بحث‍ها گاهی از شرطی مسور و گاهی از شرطی بدون سور بهره برده است. پرسش از چرایی این شیوه، مساله اصلی مقاله حاضر است. در این مسیر ابتدا نحوه ورود سور به بحث شرطیات توسط ابن‍سینا را بررسی می‍کنیم. سپس به پرسش چرایی بهره‍گیری از شرطی غیرمسور در کنار شرطی مسور توسط ...  بیشتر

مطالعات تطبیقی در منطق
نسبت ارزش شرطی لزومی و ارزش مقدم و تالی آن در منطق سینوی

علی‌رضا دارابی

دوره 8، شماره 2 ، آبان 1396، ، صفحه 49-68

چکیده
  در منطق شرطیات نزد مسلمین این اجماع وجود دارد که ارزش شرطی لزومی بر اساس رابطه میان مقدم و تالی و نه ارزش مقدم و تالی معین می‌شود. با این همه در نظرات آنان بحث‌هایی درباره امکان صدق و کذب شرطی بر پایه ارزش مقدم و تالی وجود دارد. در این میان، در بعضی از متون منطق‌دانان مسلمان در کنار صدق و کذب از وضعیت دیگری با واژه‌های گوناگون مانند ...  بیشتر

تحلیل سور شرطی لزومی مبتنی بر منطق جدید

علی‌رضا دارابی

دوره 1، شماره 1 ، فروردین 1389، ، صفحه 27-56

چکیده
  نوشتار حاضر تلاشی برای تحلیل سور شرطی لزومی است. رویکرد‌های متفاوتی در تحلیل سور شرطی وجود دارد. بعضی آن را شبه سور می‌دانند و بعضی آن را مبتنی بر منطق زمان و یا منطق موجهات تحلیل نموده‌اند. در این مقاله پس از بررسی و نقد این رویکرد‌ها، ابتدا مصادیق شرطی لزومی در زبان طبیعی را مورد بررسی قرار داده‌ایم، سپس چگونگی فرمول‌بندی ...  بیشتر