منطق فلسفی
نقدی بر دیدگاه‌های خاص نبوی در مبانی منطق فلسفی

مهدی اسدی

دوره 14، شماره 2 ، بهمن 1402

https://doi.org/10.30465/lsj.2024.46505.1448

چکیده
  از آن‌جا که مبانی منطق فلسفی، نوشته‌ی دکتر لطف‌الله نبوی، نخستین کتاب فارسی در زمینه‌ی دشوار منطق فلسفی است، علی‌القاعده بی‌اشکال نیست. از این‌رو در این مقاله کوشیده‌ایم تا به نقد دیدگاه‌های خاص خود نگارنده در این کتاب بپردازیم. برای نمونه، او در فصل منطق زمان – با کوتاهی‌کردن در تفکیک ضرورت ازلی و ذاتی و تقسیم ضرورت ذاتی ...  بیشتر

منطق ریاضی غیراستاندارد
نظام غیرتابع‌ارزشی حاج‌حسینی

اسد‌الله فلاحی

دوره 14، شماره 1 ، تیر 1402، ، صفحه 103-126

https://doi.org/10.30465/lsj.2023.44944.1431

چکیده
  مرتضی حاج‌حسینی در ویراست دوم کتاب خویش «طرحی نو از اصول و مبانی منطق» چهار منطق ناکلاسیک معرفی کرده است: 1. نظام تابع‌ارزشی، 2. نظام غیرتابع‌ارزشی، 3 و 4. ترکیب‌هایی از دو نظام نخست که طبیعتا گسترش‌هایی از آن دو به شمار می‌آیند. در مقالة دیگری، نظام تابع‌ارزشی حاج‌حسینی را بررسی کرده‌ام و در این مقاله به نظام غیرتابع‌ارزشی ...  بیشتر

منطق ربط نزد شمس‌الدین سمرقندی

اسدالله فلاحی

دوره 5، شماره 2 ، مهر 1393، ، صفحه 71-103

چکیده
  شمس‌الدین سمرقندی از منطق‌دانان قرن هفتم، در بحث قیاس شرطی دیدگاهی نو در برابر ابن‌سینا پیش ‌نهاده است. از نظر ابن‌سینا، قیاس شرطی دقیقاً مانند قیاس حملی است و در‌نتیجه، 19 ضرب منتج دارد؛ اما سمرقندی این همانندی را نمی‌پذیرد و فقط 7 ضرب از قیاس شرطی را معتبر می‌داند. او در بیان شرایط انتاج فقط شرایط کیفیت را بیان می‌کند و به شرایط ...  بیشتر

مسئلة «هست و باید» و پارادوکس پرایور

لطف‌الله نبوی؛ زینت آیت‌اللهی؛ محمد سعیدی‌مهر؛ محسن جوادی

دوره 5، شماره 2 ، مهر 1393، ، صفحه 125-145

چکیده
  به علت برخی ویژگی‌های منطق سنتی ارسطویی، عدم ارتباط منطقی میان جملات از نوع «هست» و جملات از نوع «باید» بدیهی به‌ نظر می‌رسد. اما منطق جدید فاقد چنین ویژگی‌هایی است؛ پرایور با تکیه بر این نکته طرف‌داران شکاف منطقی «هست» و «باید» را با یک پارادوکس مواجه می‌کند. در این مقاله ابتدا پارادوکس پرایور و برخی پاسخ‌های ...  بیشتر

باز‌تأملی انتقادی در بهره‌گیری از سور مرتبة دوم در تحلیل شرطی لزومی
دوره 2، شماره 1 ، فروردین 1390، ، صفحه 1-23

چکیده
  نوشتار حاضر تلاشی برای تحلیل سور شرطی لزومی سینوی برپایۀ منطق مرتبۀ دوم است. محققان معاصر صورت‌بندی‌های متفاوتی از شرطی سینوی به زبان منطق جدید عرضه کرده‌اند. از تفاوت‌های اصلی این صورت‌بندی‌ها چگونگی تحلیل سور شرطی بوده است. دیدگاه خواجه نصیرالدین طوسی دربارۀ سور شرطی مبنای آخرین تحلیل‌های محققان قرار گرفته است ...  بیشتر

تحلیل سور شرطی لزومی مبتنی بر منطق جدید

علی‌رضا دارابی

دوره 1، شماره 1 ، فروردین 1389، ، صفحه 27-56

چکیده
  نوشتار حاضر تلاشی برای تحلیل سور شرطی لزومی است. رویکرد‌های متفاوتی در تحلیل سور شرطی وجود دارد. بعضی آن را شبه سور می‌دانند و بعضی آن را مبتنی بر منطق زمان و یا منطق موجهات تحلیل نموده‌اند. در این مقاله پس از بررسی و نقد این رویکرد‌ها، ابتدا مصادیق شرطی لزومی در زبان طبیعی را مورد بررسی قرار داده‌ایم، سپس چگونگی فرمول‌بندی ...  بیشتر