Document Type : Research

Author

Assistant professor of philosophy, Motahhari University

Abstract

Relation and logical analysis of its features and rules of inference were one of the logical concerns of Muslim logicians; though each one has different approaches. Not considering the distinction between propositions containing relations and propositions containing categorical concepts has caused some inconsistency in their logical text; that is although Aristotelian logic focuses only on subject-predicate structure of sentences and has not a separate analysis for relations, however, obviously its importance were not neglected.  So the inferential rules of relations has not developed in Aristotelian logic due to this inconsistency and it is not easy to capture the Muslim logician`s idea about it.  Nevertheless this thread of thought could be found in analysis of Four-fold Relations, conversion of universal negative propositions, the first figure of syllogism, Equality Syllogism and essential and non-essential middle term.

Keywords

- ابن رشد، تلخیص منطق ارسطو، تحقیق جیرار جیهامى، المجلد الأوّل، بیروت، دار الفکر اللبنانی.
- ابن­سینا؛ الإشارات والتنبیهات، تصحیح محمود شهابی، انتشارات دانشگاه تهران، 1339ش.
- ابن­سینا؛  الإشارات والتنبیهات، شرح خواجه­طوسی، ج1، دفتر نشر کتاب، تهران، 1403ق.
- ابن­سینا؛  الشفاء،10ج، تصدیر و مراجعه الدکتور ابراهیم مدکور، انتشارات ذوی القربی، قم، 1430ق.
- جعفری ولنی، علی­اصغر؛ «قیاس مساوات و منطق نسب»، مقالات و بررسیها، دفتر 77 (2) فلسفه، بهار و تابستان 1384.
- جعفری ولنی، علی­اصغر؛ «جریان­شناسی و مبانی منطقی نسبتهای چهارگانه نزد منطق­دانان مسلمان»، خردنامه صدرا، ش71، بهار 1392.
- الحسینى الأعرج، الأرجوزة فى المنطق، منطق و مباحث الفاظ، انتشارات دانشگاه تهران، 1370ش.
- علامه حلی، الأسرار الخفیه فی العلوم العقلیه، تحقیق إحیاء التراث الإسلامی، دفتر انتشارات تبلیغات اسلامی، قم، 1379ش. الجوهر النضید، بیدار، 1362.
- خونجی، افضل الدین؛ کشف الاسرار عن غوامض الافکار، تقدیم و تحقیق خالد الرویهب، موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران و موسسه مطالعات اسلامی دانشگاه آزاد برلین، تهران، 1389ش.
- رازی، فخرالدین؛ الإنارات، نسخه خطی مجلس شورای اسلامی، تهران، 1847.
- رازی، فخرالدین؛ الملخص، تصحیح دکترقراملکی و آدینه اصغری نژاد، دانشگاه امام صادق، تهران، 1381ش.
- رازی، قطب­الدین؛ شرح المطالع، انتشارات دانشگاه تهران،1393.
- رازی، قطب­الدین؛ تحریر القواعد المنطقیه فی شرح الرساله الشمسیه، تصحیح محسن بیدارفر، انتشارات بیدار، قم، 1384 ش / 1426 ق.
- رازی، قطب­الدین؛ شرح شرح الإشارات، 3 ج، ج1 (علم المنطق)، نشر البلاغه، قم، 1375ش.
- طوسی، نصیر الدین؛ شرح الإشارات، مع شرح الشرح للعلامه قطبالدین رازی، 3 ج ، ج 1 (علم المنطق)، نشر البلاغه، قم، 1375ش.
- فاخوری، عادل؛ منطق العرب من وجهه نظر منطق الحدیث، دارالطلیعه للطباعه والنشر، بیروت، 1980م. ترجمه غلامرضا ذکیانی، دانشگاه علامه­طباطبائی، 1387ش.
- فارابی، ابونصر؛ المنطقیات، تصحیح  محمدتقی دانش­پژوه، 3ج، ج1، مکتبه آیه­الله العظمی النجفی المرعشی، قم، 1409ق.
- کلنبوی، اسمعیل بن مصطفی؛ البرهان، تصحیح فرج الله زکی الکردی، مطبعۀ السعاده بجوار محافظه (نشره الکردی)، مصر.
- ملاصدرا، التنقیح، مقدمه فرامرز قراملکی، بنیاد حکمت اسلامی صدرا، 1378.
- موحد، ضیاء؛ از ارسطو تا گودل، هرمس، تهران، 1382.