Document Type : Translation & Critic

Author

Assistant Professor of Islamic Philosophy, University of Tehran

Abstract

Aristotle and Peripatetics used topoi as the strategies of debate, but Avicenna changed their function to the fallacies of definition. This is one of his outstanding innovations to which the modern scholars didn’t pay attention. This innovation, on one hand, is related to Avicenna’s logical purposivism; and, on the other, to his bipartite logic. By the former, I mean his belief that the main purposes of logic are: 1. thinking validly and, 2. avoiding thinking invalidly, and any part of Aristotelian logic, not efficient for either of these, either should be eliminated (such as Rhetoric and Poetics) or its function should be changed (such as Dialectics). By the latter, I mean a new logical order by which Avicenna divided Aristotelian logic into two parts: (i) theory of definition and (ii) theory of inference. Now, if we put the mentioned innovation along with the Aristotelian thesis that ‘all sophistic refutations are syllogistic fallacies’, we obtain, in parallel with bipartite logical theory, a bipartite logical pathology, i.e. fallacies of definition and fallacies of inference.
 

Keywords

ابن‌بهریز، عبدیشوع (1357). حدود المنطق، به همراه المنطق ابن‌المقفع، مقدمه و تصحیح محمدتقی دانش‌پژوه، تهران: انجمن فلسفة ایران.
ابن‌سینا، حسین ‌بن‌ عبدالله (1428ق الف). الشفاء، المنطق، المدخل، راجعه و قدم له الدکتور ابراهیم مدکور، تحقیق الأب قنواتی، محمود محمد الخضیری، أحمد فؤاد الإهوانی، قم: منشورات ذوی القربی.
ابن‌سینا، حسین ‌بن‌ عبدالله (1428ق ب). الشفاء، المنطق، المقولات، راجعه و قدم له الدکتور ابراهیم مدکور، تحقیق الأب قنواتی، محمود محمد الخضیری، أحمد فؤاد الإهوانی، سعید زاید، قم: منشورات ذوی القربی.
ابن‌سینا، حسین ‌بن‌ عبدالله (1428ق ج). الشفاء، المنطق، الجدل، راجعه و قدم له الدکتور ابراهیم مدکور، تحقیق أبوالعلا عفیفی، قم: منشورات ذوی القربی.
ابن‌سینا، حسین ‌بن‌ عبدالله (1428ق د). الشفاء، المنطق، السفسطة، تصدیر و مراجعة الدکتور ابراهیم مدکور، تحقیق الدکتور أحمد فؤاد الأهوانی، قم: منشورات ذوی القربی.
ابن‌سینا، حسین ‌بن‌ عبدالله (1328ق). منطق المشرقیین و القصیدة المزدوجة، المکتبة السلفیة، قم: القاهرة.
ابن‌سینا، حسین ‌بن‌ عبدالله (1383). الإشارات و التنبیهات، مع الشرح لنصیرالدین الطوسی و شرح الشرح لقطب‌الدین الرازی، ج 1، قم: البلاغة.
ابن‌سینا، حسین ‌بن‌ عبدالله (1379). النجاة، تصحیح و مقدمه از محمدتقی دانش‌پژوه، تهران: دانشگاه تهران.
ابن‌سینا، حسین ‌بن‌ عبدالله (1370). «رسالة فی تعقب الموضع الجدلی»، تصحیح و مقدمه از محمدتقی دانش‌پژوه، در منطق و مباحث الفاظ، به اهتمام مهدی محقق و توشی‌هیکو ایزوتسو، تهران: دانشگاه تهران.
ابن‌سینا، حسین ‌بن‌ عبدالله (1989). الحدود، در المصطلح الفلسفی عند العرب، تقدیم و تصحیح و تعلیق عبد الأمیر الأعسم، قاهره: الهیئة المصریه للطباعه والنشر.
ارسطو (1378). منطق ارسطو، ارگانون، ترجمة میر شمس‌الدین ادیب سلطانی، تهران: نگاه.
افلاطون (1356). تیمائوس، دورة آثار افلاطون، ج 3، ترجمة محمدحسن لطفی، تهران: خوارزمی.
عظیمی، مهدی (1390 الف). «تعریف‌های ارسطوییِ فرفوریوس از جنس و نوع: مقایسة برداشت ابن‌سینا و بارنز»، منطق‌پژوهی، سال دوم، ش 1.
عظیمی، مهدی (1390 ب). «دشوارة تعریف جنس و نوع اضافی و دیگر مفاهیم متضایف: ارسطو، فرفوریوس، فارابی، ابن‌سینا»، جاویدان خرد، سال هشتم، ش 4.
عظیمی، مهدی (1391). دگردیسی مدخل فرفوریوس در منطق دورة اسلامی، رسالة دکتری، دانشکدة الهیات دانشگاه تهران.
عظیمی، مهدی و احد فرامرز قراملکی (1391). «تاریخ تحول کلیات خمس: ارسطو، فرفوریوس، فارابی، ابن‌سینا»، مجلة فلسفه و کلام اسلامی، سال چهل و پنجم، ش 1.
فرامرز قراملکی، احد (1373). «الإشارات و التنبیهات سرآغاز منطق دوبخشی»، آینة پژوهش، ش 24.
گمپرتس، تئودور (1375). متفکران یونانی، 3 جلدی، ترجمة محمدحسن لطفی، تهران: خوارزمی.
نوسبام، مارتا (1374). ارسطو، ترجمة عزّت‌الله فولادوند، تهران: طرح نو.
 
Kneale, W. and Kneale, M. (1978). The Development of Logic, Oxford: Clarendon.
Łukasiewicz, J. (1957). Aristotle’s Syllogistic from the Standpoint of the Modern Formal Logic, Oxford: Clarendon.
Rescher, N. (1974). The Development of Arabic Logic, Pittsburgh: University of Pittsburgh Press.
Ross, S. D. (2004). Aristotle with an Introduction by John L. Ackrill, Routledge.