ارسطو در ارگانون، حمل را عین ایجاب دانسته است. ما حمل غیر ایجابی نداریم. سلب در ارگانون، سلب حمل است. هنگامی که مفهومی از شیئی سلب میشود، ما با یک حمل مواجه نیستیم. این مقاله در پی اثبات این نکته است که این عقیدة ارسطو به پارادوکسهایی خواهد انجامید که در متن منطق ارسطویی قابل پاسخگویی نیستند. و در نهایت، نشان خواهیم داد که این ...
بیشتر
ارسطو در ارگانون، حمل را عین ایجاب دانسته است. ما حمل غیر ایجابی نداریم. سلب در ارگانون، سلب حمل است. هنگامی که مفهومی از شیئی سلب میشود، ما با یک حمل مواجه نیستیم. این مقاله در پی اثبات این نکته است که این عقیدة ارسطو به پارادوکسهایی خواهد انجامید که در متن منطق ارسطویی قابل پاسخگویی نیستند. و در نهایت، نشان خواهیم داد که این عقیدة ارسطو یکسره نابهجاست و حمل سلبی، در حکم یک بنبست در منطق نیست، بلکه آن نیز امکان دارد. از آنجا که در این مقاله از قاعدة نقض محمول استفاده شده است، و ارسطو مشخصاً این قاعده را نمیپذیرد، برای دفاع از روششناسی مقاله، این اعتقاد ارسطو تحلیل شده و نادرستی آن، نشان داده خواهد شد. در مجموع، مدعیات مقالة حاضر عبارت است از: (1)حمل و ایجاب یکی نیستند، بلکه ما حمل سلبی نیز داریم. (2) گزارههای موجبة معدوله، برخلاف عقیدة همة منطقدانان قدیم، در واقع ایجابی نیستند، بلکه سلبیاند. (3)نقض محمول، قاعدهای صادق و قابل استفاده برای اهداف منطق قدیم است. (4)قاعدة فرعیة، صادق اما ناقص است و شکل درست آن بدین قرار خواهد بود: «انتساب حکمی ایجابی یا سلبی بر چیزی، فرع بر ثبوت آن چیز است.» به این ترتیب، هر نوع حمل، اعم از ایجابی یا سلبی، نمیتواند بر معدوم انجام گیرد و در نتیجه، گزارههای سالبه به انتفاء موضوع کاذبند.
برای منطق دو نظام قدیم و جدید میشناسیم که از نظر برخی، در تضاد با یکدیگر قرار دارند. در این مقاله، میخواهیم ببینیم که آیا منطق قدیم در برابر منطق جدید، واقعاً یک منطق است و قواعد یکسانی را معرفی میکند یا خیر؟ در تعداد قواعد معتبر و بیان دقیق آنها در منطق محمولات قدیم، اختلاف نظرهای بسیاری مشاهده میشود. برای نمونه، تقریرهای ...
بیشتر
برای منطق دو نظام قدیم و جدید میشناسیم که از نظر برخی، در تضاد با یکدیگر قرار دارند. در این مقاله، میخواهیم ببینیم که آیا منطق قدیم در برابر منطق جدید، واقعاً یک منطق است و قواعد یکسانی را معرفی میکند یا خیر؟ در تعداد قواعد معتبر و بیان دقیق آنها در منطق محمولات قدیم، اختلاف نظرهای بسیاری مشاهده میشود. برای نمونه، تقریرهای گوناگون از قاعدة فرعیّه و قاعدة نقض محمول و نیز دو تعریف مشهور برای عکس نقیض را میتوان به عنوان مؤیدی برای این مدعا برشمرد. از آنجا که ارسطو قاعدة عکس نقیض را در منطق خود بیان نکرده است، نتیجه میشود که افزودن دو تقریر عکس نقیض به قواعد ارسطو، دو نظام منطقی جدید را پدید میآورد که صورتبندی محصورات چهارگانه در آن دو، متفاوت از صورتبندی محصورات در نظام ارسطو است. همچنین، از آنجا که تقریرهای متفاوتی از قاعدة فرعیه، قاعدة «نقض محمول» و قاعدة «عکس نقیض موافق» میان منطقدانان مسلمان شکل گرفته است، تعداد منطقها دست کم به شش عدد رسیده است. در این مقاله، با به دست دادن تعریف دقیقی از هر یک از این منطقها، برای هر یک از محصورات چهارگانه صورتبندی مناسبی در این شش منطق ارائه کردهایم.