منطق‌پژوهی

1. حمل شیء بر خود: حمل اولی، شایع یا اینهمانی منطق جدید

محمود زراعت پیشه

دوره 12، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1400

http://dx.doi.org/10.30465/lsj.2021.36457.1363

چکیده

حمل از جمله ابزارهای اصلی در تحلیل های منطقی به حساب می آید. در میان اقسام حمل، حمل شیء بر خود در فلسفه اسلامی مورد نقد و نظرهای فراوانی قرار گرفته است. از جمله این نقد و نظرها چیزی است که می توان با ادبیاتی پساصدرایی آنرا حمل اولی انگاری و یا حمل شایع انگاری حمل شیء بر خود دانست و یا می توان با ادبیاتی مرتبط با منطق جدید آن را اینهمانی ... بیشتر

مشاهده مقاله

2. سمنتیک عبارت‌های ناشمار انضمامی

محسن شعبانی صمغ آبادی

دوره 12، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1400

http://dx.doi.org/10.30465/lsj.2021.36900.1372

چکیده

در اکثر زبان‌های طبیعی اسم‌های عام به دو رده‌ی شمار و ناشمار تقسیم می‌شوند. میان این دو رده از اسم‌ها هم تمایز نحوی برقرار است و هم تمایز سمنتیکی. در این میان اما یک تمایز نحوی بارزتر از دیگران است: اسم‌های شمار می‌توانند با معرّف‌های عددی همراه شوند. برای مثال، در زبان فارسی می‌توان از «دو دلفین» یا «سه درخت» سخن گفت، ... بیشتر

مشاهده مقاله

3. نظریهٔ مدل محدود و برخی کاربردهای آن در حساب محدود

ابوالفضل علم؛ مرتضی منیری

دوره 12، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1400

http://dx.doi.org/10.30465/lsj.2021.36251.1358

چکیده

نظریة مدل محدود را می‌توان بخشی از نظریة مدل دانست که هدف آن بررسی مفاهیم و نتایج نظریة مدل در یک زبان شامل یک رابطة ترتیبی است در حالتی که سورهای مورد بحث همگی از نوع محدود هستند. از نظریة مدل محدود می‌توان برای مطالعة مسائل مربوط به نظریة حساب محدود استفاده کرد. حساب محدود را می‌توان زیرنظریه‌ای از حساب مرتبة اول پئانو در زبانی ... بیشتر

مشاهده مقاله

4. استراوسون و نظریه انشائی صدق

غلامرضا حسین‌پور

دوره 12، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1400

http://dx.doi.org/10.30465/lsj.2021.36481.1364

چکیده

پیتر استراوسون، در مقاله «صدق»، به اقتفای رمزی، مسئله زائد بودن نظریه صدق را مطرح می‌کند. او اظهار کردن جملات حاوی محمول صادق را انجام کاری می‌داند و به تعبیر اصطلاحی خود، اِخباری نمی‌داند بلکه انشائی قلمداد می‌کند. اظهارات انشائی، صادق یا کاذب نیستند بلکه به بجا یا نابجا متصف می‌شوند و فعل یا عمل‌اند نه گزاره یا توصیف. بدین‌سان ... بیشتر

مشاهده مقاله

1. بازنمایی کمانی قیاس روی نمودار ون: روش جدید

کورش سلیمی

دوره 11، شماره 1 ، بهار و تابستان 1399، ، صفحه 85-109

http://dx.doi.org/10.30465/lsj.2021.35751.1336

چکیده

چکیده: در این مقاله که به‌طور عام درزمینه‌ی منطق ارسطویی و به‌طور خاص قیاس مطلق نوشته‌شده است هدف ارائه روشی جدید برای بازنمایی گزاره‌های حملی با لحاظ کردن حدود نامحصل روی نمودار توسعه‌یافته ون است. این روش قادر به نمایش و استنتاج کلیه نتایج ممکن یا عقیم از دو مقدمه یک قیاس در همه شکل‌ها با هر ترکیبی از حدود محصل و نامحصل است. همچنین ... بیشتر

2. تأملی بر امکان عام از دیدگاه زین الدین کشی

علی اصغر جعفری ولنی؛ محیا مهرجدی

دوره 12، شماره 1 ، بهار و تابستان 1400، ، صفحه 39-57

http://dx.doi.org/10.30465/lsj.2021.36468.1365

چکیده

منطقدانان متقدم و متأخر همگی در اندراج واژه امکان ذیل بحث قضایای موجهه در منطق و بحث مواد ثلاث در فلسفه، اتفاقنظر دارند؛ اما ازسویدیگر مغایرتهائی در شرح و تفصیل اصطلاح امکان عام نزد منطق دانان دیده میشود. یکی از شاخصترین اختلافها، دیدگاه زین الدین کشی است. وی به عنوان یکی از بزرگترین شاگردان فخر رازی، در کتاب خود "حدائق ... بیشتر

3. مسأله تعهد وجودی و معمای گیچ

کامران قیوم زاده؛ علیرضا دست افشان

دوره 11، شماره 1 ، بهار و تابستان 1399، ، صفحه 159-181

http://dx.doi.org/10.30465/lsj.2020.5370

چکیده

پرسش اصلی در مسائل تعهد وجودی این است که کاربرد زبان و آنچه می گوییم تا چه حد ما را نسبت به وجود اشیا و به ویژه اشیایی که درباره ی آنها سخن می گوییم متعهد می سازد. معمای گیچ که یک مسأله ی مشهور در متون ارجاعی است به مسأله ی تعهد وجودی برای راوی (گوینده سوم شخص) در متونی که بیش از دو گوینده دارند مربوط می شود. راه حلی که از آن دفاع می کنیم این ... بیشتر

4. تأملی در ابعاد متافیزیکی تقسیم «حمل» به تقریر علامه طباطبایی

حمیدرضا بدر

دوره 11، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1399، ، صفحه 1-28

http://dx.doi.org/10.30465/lsj.2021.35758.1337

چکیده

علامه طباطبایی، حمل را به یک اتحاد وجودی میان موضوع و محمول تعریف می‌کند. سپس در تقسیم حمل، حمل را به حمل اولی ذاتی، حمل شایع صناعی و حمل حقیقت و رقیقت تقسیم کرده است. در حمل اولی یک «ذات بر خودش» حمل میگردد، در حمل شایع یک «عرض بر معروض» حمل میگردد و در حمل حقیقت و رقیقت یک «معلول بر علت خود» حمل می‌شود. با تاملی در مبحث ... بیشتر علامه طباطبایی، حمل را به یک اتحاد وجودی میان موضوع و محمول تعریف می‌کند. سپس در تقسیم حمل، حمل را به حمل اولی ذاتی، حمل شایع صناعی و حمل حقیقت و رقیقت تقسیم کرده است. در حمل اولی یک «ذات بر خودش» حمل میگردد، در حمل شایع یک «عرض بر معروض» حمل میگردد و در حمل حقیقت و رقیقت یک «معلول بر علت خود» حمل می‌شود. با تاملی در مبحث ویژگی‌ها در متافیزیک تحلیلی و ارتباط آن با مبانی فلسفی علامه طباطبایی، یک تعارض جدی(P3)میان متافیزیکِ حمل شایع و متافزیکِ حمل حقیقت و رقیقت مستقر می‌گردد. با ارائه راهحلی( S1) مبتنی بر عمل کردن حمل شایع در بستر نومینالیزم، تعارض (P3) حل می‌شود، لکن تعارض دیگری (P4) پدید می‌آید. در نهایت برای حل تعارض دوم (P4)، با استفاده از راه حل دیگری (S3) باید تعریف حمل تغییر کند. با ضمیمه شدن این دو راه حل به تعریف علامه طباطبایی از حمل، می‌توان از فروپاشی تقسیم ایشان از حمل جلوگیری کرد. در این مقاله برای حفظ ساختار تقسیم علامه طباطبایی از حمل، تعریف آن را تغییر داده ام. تعریف ایشان از حمل عبارت است از «اتحاد وجودی میان موضوع و محمول به طوری که موضوعْ یک «وجود فی نفسه» و محمولْ یک «وجود فی نفسه لغیره» است». طبق تعریف ایشان اقسام حمل در دو بستر متافیزیکی متفاوت و ناسازگار عمل می-کنند. در نتیجه برای حفظ ساختار تقسیم ایشان باید قید «فی نفسه» از وجود محمول در تعریف حمل حذف گردد، تا تمام اقسام حمل در بستر متافیزیکی واحدی (نومینالیزم) عمل کنند.

5. بازسازی منطق هگل در منطق جدید: فراسازگاری یا تریویالیسم؟

کسری فارسیان

دوره 11، شماره 2 ، پاییز و زمستان 1399، ، صفحه 173-188

http://dx.doi.org/10.30465/lsj.2021.35739.1338

چکیده

در این مقاله، له این امر استدلال خواهد شد که هگل متعهد به تریویالیسم است. در دهه‌های گذشته با توجه به رونق گرفتن بازخوانی فیلسوفان کلاسیک در محکمه‌ی منطق جدید، بازسازی هگل نیز از این جریان مستثنی نبوده است. گراهام پریست منطق‌دان و فیلسوف مطرح معاصر خوانشی فراسازگار از منطق هگل ارائه می‌دهد و سعی دارد نشان دهد فراسازگار دانستن نظام ... بیشتر

1. معمای معرفت‌بخشی

محسن کاشی؛ سید محمد علی حجتی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 31 شهریور 1400

http://dx.doi.org/10.30465/lsj.2021.6847

چکیده

پرسش محوری فرگه در مقاله در باب معنی و مدلول آن است که چگونه می توان تفاوت معرفتزایی جمله هایی به فرم a=a را از a=b توجیه کرد.a=a تحلیلی و پیشین است در حالی که a=b پسین است و ارزش شناختی متفاوتی دارد. نظریه معنی (sense) و مدلول فرگه برای پاسخ به همین پرسش طرح می شود.سنس نحوه رسیدن به یک مدلول است و تفاوت راههای رسیدن به یک مدلول توجیه گر چگونگی معرفتزایی ... بیشتر

مشاهده مقاله

منطق‌پژوهی

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 12 (1400)

دوره 11 (1399)

دوره 10 (1398)

دوره 9 (1397)

دوره 8 (1396)

دوره 7 (1395)

دوره 6 (1394)

دوره 5 (1393)

دوره 4 (1392)

دوره 3 (1391)

دوره 2 (1390)

دوره 1 (1389)

1. حمل شیء بر خود: حمل اولی، شایع یا اینهمانی منطق جدید

چکیده

2. سمنتیک عبارت‌های ناشمار انضمامی

چکیده

3. نظریهٔ مدل محدود و برخی کاربردهای آن در حساب محدود

چکیده

4. استراوسون و نظریه انشائی صدق

چکیده

1. بازنمایی کمانی قیاس روی نمودار ون: روش جدید

چکیده

2. تأملی بر امکان عام از دیدگاه زین الدین کشی

چکیده

3. مسأله تعهد وجودی و معمای گیچ

چکیده

4. تأملی در ابعاد متافیزیکی تقسیم «حمل» به تقریر علامه طباطبایی

چکیده

5. بازسازی منطق هگل در منطق جدید: فراسازگاری یا تریویالیسم؟

چکیده

1. معمای معرفت‌بخشی

چکیده

بانک ها و نمایه نامه ها

شناسه شی دیجیتال (DOI)

ابر واژگان