نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

• مجتبی افشارپور

استادیارگروه کلام، مجتمع آموزش عالی حکمت و مطالعات ادیان، دانشگاه جامعه المصطفی (ص) العالمیه، قم، ایران

چکیده

منطق‌دانان پایبند به نظام ارسطویی، مشارکت حد و برهان را به منزله راه حل خروج از چالش شناخت فصل حقیقی اشیاء و فقدان ارزش معرفت‌شناختی حد تام ارائه کردند. ظهور صدرالمتالهین و ارائه نظریه اعتباریت ماهیت چالش معرفت‌شناختی حد تام را جدی‌تر از گذشته نمایان کرد چون شناخت فصل به معنای معهودش، باعث شناخت حقیقت شیئ نمی‌گردد چه اینکه فصل و جنس قریب از سنخ ماهیتند در حالی که حقیقت شیئ وجود آن است؛ بر این اساس تلاش برای معرفت به فصل از نظر معرفت‌شناختی بی ارزش است و نمی‌تواند ما را در حوزه تصوری به واقعیت شیئ برساند. با این وجود موسس حکمت متعالیه نیز در آثار گوناگون خویش از مشارکت حد و برهان سخن گفته و حد و برهان شیئ را پل ارتباطی به سوی یکدیگر توصیف کرده است. این مقاله با روش تحلیلی – توصیفی و به منظور پاسخ به این سوال سامان یافته است که ملاصدرا که حد تام را در شناخت حقیقت اشیاء ناکارآمد کرده و ماهیت و توابع آن را اعتبار مجازی ذهن گردانده، چگونه می‌تواند به مشارکت حد و برهان ارزش معرفت‌شناختی بخشد؟ و به این نتیجه دست یافته که وی با تفکیک میان حد ماهوی و حد وجودی و تقریر حد وجودی به معنای معرفت به تحصل وجودی شیئ، تحلیل وجودی از فصل و جایگزین سازی شناخت تحصل وجودی در حد به جای معرفت به کنه ذات ماهوی در حد، موفق شده به مشارکت حد و برهان ارزش معرفت‌شناختی ببخشد.

کلیدواژه‌ها

• مشارکت حد و برهان
• حد ماهوی
• حد وجودی
• تحصل وجودی
• برهان وجودی
• ملاصدرا

موضوعات

• منطق فلسفی

عنوان مقاله [English]

The Epistemological Value of the Interrelation of Definition and Argument in Transcendent Wisdom

نویسنده [English]

• Mojtaba Afsharpour

Assistant Professor of Theology Department, Wisdom and Studies of Religions Higher Education Complex, Al-Mustafa International University, Qom, Iran.

چکیده [English]

Aristotelian logicians proposed the interrelation of definition and argument as a solution to the challenge of recognizing the true essence of things and the lack of epistemological value in complete definitions. Mulla Sadra's emergence and his theory of the ideality of quiddity further highlighted this epistemological challenge. Understanding essence in its conventional sense does not lead to understanding the reality of an object, because species and genus are quiddity, whereas the reality of an object is its existence. Therefore, the pursuit of knowledge of species and essence is epistemologically worthless and cannot lead us to the reality of an object in the conceptual realm. However, the founder of Transcendent Wisdom also speaks of the interrelation of definition and argument in his various works, describing the definition and argument of an object as a bridge to each other. This article, using an analytical-descriptive method, seeks to answer the question: How does Mulla Sadra, who rendered complete definitions ineffective in recognizing the reality of objects and considered essence and its attributes as mental constructs, grant epistemological value to the interrelation of definition and argument? and concludes that by differentiating between essential and existential definitions, interpreting the existential definition as knowledge of the realization of being, providing an existential analysis of species, and substituting the knowledge of the realization of being for knowledge of the species and essence in definition of the essential nature, Sadra successfully grants epistemological value to the interrelation of definition and argument.

کلیدواژه‌ها [English]

• Interrelation of definition and argument
• essential definition
• existential definition
• realization of being
• existential argument
• Mulla Sadra