نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 گروه فلسفه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 گروه فلسفه، دانشکده ادبیات، دانشگاه اصفهان

چکیده

مناظره ابوسعید سیرافی نحوی و ابو بشر منطقی از گره­گا­ه­های کلیدی تمدن اسلامی است. این مناظره محل برخورد دو جریان اصلی برخاسته از رفرم ایدئولوژیک عباسی بود. یک جریان نهضت ترجمه و پیامدهای فکری آن و جریان دیگر دستگاه عقیدتی، فقهی و کلامی عصر عباسی است. جدا از اشکالات جدی سیرافی در رابطه با جای­گاه منطق و رابطه منطق و زبان و نحو، این مناظره هدایت­گر تنش ناشی از برخورد دو جریان فوق نیز می­باشد. در این مقاله سعی کرد­ه ایمبا توصیفی تاریخی و تبارشناسی از نهضت ترجمه و عصر تدوین به تحلیل گفتمانی این مناظره وارد و این تنش ایدئولوژیک را بررسی و تشریح کنیم.به نظر می­رسد که نتایج این مناظره تأثیرات دامنه­داری بر تفکر اسلامی نهاده باشد و در هردو جریان عقیدتی و فلسفی تغییرات پایداری داشته است. جریان فلسفی هم از منطق گرایی دور شد و به سمت بنیانی رفت که فارابی و سپس ابن سینا با عنوان فلسفه مشاء نهادند

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Discursive Analysis of Debate of Abu Sa'id Syrafi Nahwi and Abu Bashar Mata

نویسندگان [English]

  • Ismael noshad 1
  • Morteza haji Hosseini 2

1 Philosophy Department, literature Faculty, Isfahan University, Isfahan, Iran

2 Department Humanities, faculty of philosophy, university of Isfahan

چکیده [English]

The debate of Abu Sa'id Syrafi Nahwi and Abu Bashar Mata is one of the key nodes of Islamic civilization.This debate was the focus of the two main streams that arose from the Abbasid ideological reform. One-way Translation Movement and its implications and other way ideological and theological and jurisprudential systems, generated in Age of Editing. Apart from serious issues regarding the position of logic and the relation between logic and language and syntax, this debate drives the tension caused by the collision of the two above-mentioned flows.In this paper,with the historical and genealogical descriptions of the Translation Movement and the Age of Editing, we go to discursive analysis of the debate, and explain this ideological tension. It seems that the results of this debate have also had a wide range of implications for Islamic thought, and have had sustained changes in both the ideological and philosophical trends. After debate, the ideological stream left out the former enemy with logic and attracted logic for use.The philosophical flow was also diverted from logics and went to the foundations that Farabi and Avicenna called peripatetic school.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Syntax
  • Logic
  • Discursive Analysis
  • Translation Movement
  • Age of Editing
-         ابن الانباری، ابوالبرکات(1985)، نزهه الالباء فی طبقات الادباء، مکتبه المنار، قاهره
-          ابن ندیم، محمد بن اسحاق(1381)، الفهرست، محمد رضا تجدد، انتشارات اساطیر، تهران
-          ابوالمعالی نصرالله منشی(1373)، کلیله و دمنه، شرح حسین حداد، انتشارات قدیانی، تهران
-          تفضلی، احمد(1387)، جامعه ساسانی، مهرداد قدرت دیزچی، مرکز نشر دانشگاهی، تهران
-         التوحیدی،ابوحیان(1992)، علیبنمحمدالعباس،المقابسات،تحقیقحسنالسندوبی،دارسعادالصباح،طبعالثانیة،الکویت
-          التوحیدی، ابوحیان(1953)، الامتاع و المؤانسه، المکتبه العصریه للطباعه و النشر، بیروت
-         دایره المعارف بزرگ اسلامی، ج 1، مأخد ابوبشر متی، به کوشش سید جعفر سجادی
-          الرئیس، ضیاءالدین(1373)، خراج و نظامهای مالی دولتهای اسلامی، فتحعلی اکبری، انتشارات دانشگاه اصفهان، اصفهان
-          رجایی، محمد حسین، تاریخچه شکل گیری قواعد فقه، مجله طلوع، سال نهم، شماره 32، تابستان 88
-          رشر، نیکلاس، سده اول تطور منطق اسلامی، حسن عباس حسین آبادی، خرد نامه صدرا، شماره 29، پاییز 81
-          سیوطی، عبدالرحمن ابن ابی بکر(1964)، بقیه الوعاه فی طبقات اللغویین، ناشر عیسی البابی الحلبی و الشرکا، القاهره
-          سیوطی، عبدالرحمن ابن ابی بکر(1998)، المزهر فی علوم اللغه و انواعها، دارالکتاب العلمیه، بیروت
-          شولر، گریگوری(1391)، شفاهی و مکتوب در نخستین سده های اسلامی، نصرت میل ساز، نشر حکمت، تهران
-         عابدالجابری، محمد(1394)، بازخوانی تاریخی فلسفه اسلامی در شرق اسلامی، اسماعیل باغستانی، انتشارات هرمس، تهران
-          عبدالرزاق، مصطفی(1368)، تاریخ فلسفه اسلامی، فتحعلی اکبری، انتشارات پرسش، اصفهان
-          فارابی(1408)، تحقیق محمد تقی دانش پژوه، کتابخانه آیت الله مرعشی قم
-          فارابی(1971)، کتاب الحروف، تحقق مهدی حسن، دارالمشرق، بیروت
-          فارابی(1991)، احصاءالعلوم، المرکز الاهاء القومی، بیروت
-          قادری، حاتم(1388)، ایران و یونان، نشر نگاه معاصر، تهران
-          کربن، هانری(1384)، تاریخ فلسفه اسلامی، جواد طباطبائی، انتشارات کویر، چاپ چهارم، تهران
-          کولسنیکف، ا.ی(1389)، ایران در آستانه سقوط ساسانیان، محمد رفیق یحیایی، نشر کند و کاو، تهران
-          گلدزیهر، ایگناس(1393)، گرایش های تفسیری در میان مسلمانان، سید ناصر طباطبایی، نشر ققنوس، چاپ چهارم، تهران
-          گوتاس، دیمیتری(1390)، اندیشه یونانی و فرهنگ اسلامی، عبدالرضا سالار بهزادی، نشر فرزان، تهران
-          اللغوی، ابوالطیب(2009)، مراتب النحویین، المکتب العصریه، بیروت
-          هوشنگی، لیلا(1396)، تاریخ و عقاید نسطوریان، نشر حکمت سینا، چاپ دوم، تهران