نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

• محمد حافی ¹
• مهین باقری ²
• مهدی میرزاپور ³
• غلامرضا ذکیانی ⁴

¹ دانشجوی فلسفه- منطق دانشگاه علامه طباطبایی

² کارشناسی ارشد رشته فلسفه (گرایش منطق) دانشگاه علامه طباطبایی

³ دکترای رشته علوم کامپیوتر دانشگاه مونت پلیه فرانسه

⁴ دانشیار گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

هدف از این پژوهش معرقی مفهومی جدید در قیاس حملی ارسطویی به نام مبناپذیری است؛ به عبارتی ضربی از ضروب 24گانه­ی منتج قیاس ارسطویی مبناپذیر است اگر تنها با مفروض گرفتن یک ضرب به همراه قواعد برهان خلف، تداخل، عکس ساده، نقض محمول و نقض سور بتوان ضروب منتج دیگر قیاس حملی ارسطو را اثبات کرد. بدین منظور در این مقاله نشان داده خواهد شد که تنها 15 ضرب منتج از ضروب 24گانه­ی منتج منطق حملی ارسطو دارای خاصیت مبناپذیری هستند. ارسطو چهار ضرب شکل اول قیاس را مبناپذیر می­داند زیرا وی اشکال دیگر قیاس را به وسیله­ی شکل اول اثبات می­کند. از آنجایی که اثبات مبناپذیری چهار ضرب ارسطو تعمیم داده شده است به پانزده ضرب می­توان نشان داد که منظور ارسطو از بدیهی بودن شکل اول قیاس مبناپذیری صرف چهار ضرب اول شکل اول نیست. این نتیجه­ی مهم منطقی در سیستم ارسطو تنها از رهیافت معرفی مفهوم مبناپذیری ضروب قیاس ممکن گردیده است؛ به عبارت دیگر نشان خواهیم داد که برخلاف دیدگاه رایج در سنت ارسطویی به هیچ وجه مبناپذیری ضروب شکل اول نمی بایست خاستگاهی برای تببین بدیهی بودن ضروب شکل اول قیاس باشد. صرف نظر از اینکه راز بداهت شکل اول قیاس در چه چیزی نهفته است، این مقاله به وجه سلبی، یکی از گزینه های ممکن یعنی مبناپذیری ضروب منتج شکل اول قیاس را به شکلی منطقی در پاسخ به راز بداهت ضروب منتج شکل اول قیاس حذف خواهد کرد.

کلیدواژه‌ها

• قیاس ارسطو
• اشکال چهارگانه
• مبناپذیری
• بداهت
• ضروب منتج

عنوان مقاله [English]

The Groundability of Four Figures of Aristotelian’s Syllogism

نویسندگان [English]

• Mohammad Hafi ¹
• Mahin Bagheri ²
• Mehdi Mirzapour ³
• Gholamreza Zakiani ⁴

¹ M.A. Studen in Philosophy-logic, Allameh Tabatabai university

² M.A in Philosophy-logic, Allameh Tabatabai University

³ Ph.D. in Computer Science, Montpellier University, France

⁴ Associate Professor of Philosophy Department, Allameh Tabatabai University

چکیده [English]

The purpose of this research is to provide a new concept in Aristotelian categorical syllogism which is called groundability. A valid mood is called groundable if one would derive all the 24 valid moods in the Aristotelian’s syllogism by assuming only the valid mood and applying a chain of the following rules: simple conversion, reduction-ad-absurdum, sub-alternation, obversion and quantification negation. In this paper, we will prove that only the fifteen valid moods have the groundability property. Because Aristotle proves all the valid moods of other figures based on the four moods in the first figure, he considers these moods of the first figure as moods having the groundability property. We show that the groundability is not restricted to the first valid moods of the first figure--they are fifteen moods as stated. Thus, it can be shown that Aristotle's purpose from the self-evidence of the first figure is not the groundability of the four moods in the first figure. This important logical result in Aristotle's system is gained through the introducing the concept of the groundability of the moods in syllogism. We show that unlike the common view in the Aristotelian tradition, it is not the case that the groundability of the first figure must be the basis for explaining of being self-evidence of the four moods of the first figure. Regardless of what lies behind the evidence of the first figure valid moods, this paper will eliminate one of the options which is somehow a common wrong interpretation for answering the problem

کلیدواژه‌ها [English]

• Aristotelian’s Syllogism
• Four Figures
• Groundability
• Self-Evidence
• Valid mood