نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

• محمد شفیعی ¹
• آرام باتوبه ²

¹ پژوهشگر پسا دکتری، گروه فلسفه، دانشکده ادبیات، دانشگاه شهید بهشتی، تهران

² گروه فلسفه علم،دانشکده فلسفه و الهیات،واحد علوم و تحقیقات تهران،دانشگاه آزاد اسلامی

چکیده

توانایی کشیدن خط تمایز دقیق بین هستومند‌های مشاهده‌پذیر و مشاهده‌ناپذیر در نظریه‌های علمی به عنوان موضوعی مورد مناقشه در بین دو دیدگاه مخالف واقع‌گرایی علمی و پادواقع‌گرایی هنوز یکی از موضوعات باز در فلسفه علم می‌باشد. یکی از استدلال‌هایی که به نفع واقع‌گرایان ارائه شده است مدعی است که نمی توان علی‌الاصول خط تمایزی بین این هستومند‌ها کشید. از طرف دیگر پذیرش انسجام دیدگاه پادواقع‌گرایی به نوعی مستلزم پذیرش تمایز بین هستومند‌های مشاهده‌پذیر و نامشاهده‌پذیر می‌باشد. اگر به هر وسیله‌ای این تمایز به صورت اصولی رد شود نتیجه آن عدم انسجام دیدگاه پادواقع‌گرایی خواهد بود. پادواقع‌گرایان برای دفاع از انسجام دیدگاه خود مبهم بودن مفاهیم مشاهده‌پذیر و مشاهده‌ناپذیر را مطرح می‌کنند. در این نوشتار تلاش خواهیم کرد تعبیری از منطق خطی را معرفی نماییم که با به کار بردن آن می‌توان وضوح بیشتری به محل نزاع بین واقع‌گرایان با پادواقع‌گرایان در مورد ناسازنمای ابهام بخشید. نشان خواهیم داد که اگر تعبیر مورد نظر در ناسازنمای ابهام به کار گرفته شود به صورت منسجم تری می توان ادعا کرد که بر خلاف نظر پادواقع‌گرایان مبهم بودن مفاهیم مشاهده‌پذیر و مشاهده‌ناپذیر به نفع دیدگاه آنها نخواهد بود.

کلیدواژه‌ها

• واقع‌گرایی علمی
• منطق خطی
• ناسازنمای ابهام
• تمایز هستومند‌های مشاهده‌پذیر و مشاهده‌ناپذیر

عنوان مقاله [English]

An argument based on linear logic in favour of scientific realism concerning the problem of observable/unobservable distinction

نویسندگان [English]

• Mohammad Shafiei ¹
• aram batobeh ²

¹ Postdoctoral researcher, Departement of Philosophy, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

² philosophy of Science group, science and research branch tehran,islamic azad university

چکیده [English]

The possibility, or lack thereof, of drawing a sharp distinction between the observable and unobservable entities, as a main debate between the scientific realism and antirealism, is still one of the most controversial problems in philosophy of science. One of the arguments offered in favour of realism states that there is in principle no such a determinate distinction. On the other hand, the consistency of scientific antirealism relies on the distinction between the observable and the unobservable. If such a distinction is shown to be untenable in an objective manner, then as a consequence the antirealistic viewpoint would be inconsistent. Antirealists, in order to save the consistence of their viewpoint, point out to the (alleged) vagueness of the notion of “observable” and thus try to retain the distinction despite the apparent problems around it, as is the case in some well-known solutions for the paradox of vagueness. In this paper we will give a new interpretation of Linear Logic as it may shed a new light on the problem of vagueness and accordingly contribute to the studies pertained to the problem of the distinction between the observable and unobservable entities. We will show that if the offered approach to the problem of vagueness would be correct then to appeal to the vagueness of the notion of observabilty would not be helpful for the antirealistic viewpoint. 

کلیدواژه‌ها [English]

• Scientific realism
• Linear logic
• Vagueness
• distinction between the observable and unobservable