نوع مقاله : پژوهشی
نویسنده
فلسفه ذهن، موسسه آموزش عالی علوم شناختی (پژوهشکده علوم شناختی، تهران، ایران.
چکیده
ویتگنشتاین در رسالة منطقی-فلسفی در شمارههای ۳.۰۳۱-۳.۰۲ می‌گوید که جهانی غیرمنطقی تصورناپذیر است و درباره‌اش نمی‌توان سخن گفت. رایل (1946) مدعی شده است که اصولاً چیزی به نام معمای تصورناپذیری جهان غیرمنطقی و ناممکنی سخن در مورد چنین جهانی وجود ندارد. به زعم وی چنین معمایی وجود ندارد و بحث بر سر معناداری سخن در باب جهانی غیرمنطقی محصول خطای مقولهای است. رایل با نظر به معانی مختلف مفهوم «کاربست منطق» کوشیده است مفهوم «جهان (غیر)منطقی» را توضیح دهد. به باور او مفهوم «(غیر)منطقی» را تنها و تنها می‌توان بر اجراکنندگان قواعد منطق یا متخطیان از آن به کار بست، چرا که جهان و واقعیات سازندة آن به هیچ روی اجراکنندة قواعد منطق یا متخطی از آنها نیستند. تنها زمانی می‌توان چیزی را (غیر)منطقی دانست که آن چیز توانا به پیروی یا تخطی از قواعد منطق باشد. جهان و واقعیات آن فاقد چنین توانی هستند. این بدان معنا است که اندیشناکی در مورد حمل مفهوم «(غیر)منطقی» بر جهان یکسر بیوجه و عبث است. حمل مفهوم «(غیر)منطقی» بر جهان مصداقی از خطای مقولهای است. در این مقاله خواهم کوشید با استفاده از تمایز هارمن میان منطق (استلزام) و عقلانیت (استنتاج) نشان دهم استدلال رایل علیه ویتگنشتاین برهانی ناکام است. استدلال خواهم کرد که دلیل رایل بر امتناع اسناد مفهوم «(غیر)منطقی» بر جهان ریشه در نادیده گرفتن تمایز مهمی است که هارمن بدان اشاره کرده است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Early Wittgenstein and Ryle on “llogical World”
نویسنده [English]
- Reza Mosmer
Department of Philosophy, Institute for Cognitive Science Studies (ICSS), Tehran, Iran.
چکیده [English]
In the Tractatus (remarks §3.02-3.031) Wittgenstein argues that an illogical world is inconceivable and it is impossible to talk about it. Ryle (1946), in contrast, thinks that one’s puzzlement with inconceivability of an illogical world and impossibility of talking about it, is resolvable. He believes that the puzzle is not real and the debate about meaningfulness of sentences about illogical world is provoked by categorical mistake. Ryle argues that the term “(il)logical” can only be applied to subjects who are capable of observing and breaching logical rules. The world and its facts, accordingly, cannot follow or breach the rules of logic. This means that the whole worry about predication of the concept “(il)logical” on the world, is groundless and absurd. The term “(il)logical” cannot be applied to the world and predication of it on the world is, indeed, an instance of committing category mistake. In this paper, after explaining Wittgenstein and Ryle’s positions in this debate, I shall try to show that Ryle’s argument against Wittgenstein is not sound. To this end, I appeal to Gilbert Harman’s distinction between logic and rationality, and implication and inference, respectively. I argue that Ryle has failed to observe this vital distinction.
کلیدواژه‌ها [English]
- Wittgenstein
- Ryle
- Harman
- Illogical world
- Logic
- Rationality
)