نوع مقاله : پژوهشی
نویسنده
* دانش آموخته ی دکتری در رشته فلسفه غرب، دانشگاه علامه طباطبائی
چکیده
آلفرد تارسکی از بنیانگذاران اصلی سمانتیک به مثابه‌ی دلالت‌شناسی است. وی دلالت‌شناسی را در دهه‌ی 30 پی‌افکند و این تلقی امروزه تلقی غالب در سمانتیک منطقی به شمار می‌رود. اما اگر به آثار دهه‌ی 20 وی بازگردیم در نگاه اول به نظر می‌رسد که هیچ گونه نگرش سمانتیکی در کارهای وی وجود ندارد. تفسیر رایج در مورد کارهای تارسکی در دهه‌ی 20 آن است که او در این دوران منطق را با رویکرد سینتکسی و نظریه برهانی می‌نگریست. اما یکی از مفسران تارسکی به نام داگلاس پترسون به تفصیل نشان داده است که در آثار دهه‌ی 20 تارسکی نوعی سمانتیک از سنخ معناشناسی دیده می‌شود که وی این نگرش را به تبعیت از استادش لسینیفسکی صورت-گرایی شهودگرایانه می‌نامید. در این مقاله بنای ما بر آن است که با توجه به تفسیر پترسون به چیستی تلقی معناشناختی تارسکی از سمانتیک بپردازیم و می‌کوشیم دو ادعا را اثبات کنیم: (الف) صورت‌گرایی شهودگرایانه به روایت تارسکی نگرشی درباره‌ی کارکرد زبان است نه یک نظریه‌ی ساخته و پرداخته‌ی سمانتیکی که در آن مفاهیم کانونی معناشناسی تعریف و تحلیل می‌شوند (ب) صورت‌گرایی شهودگرایانه منافاتی با نگرش ارجاعی به زبان ندارد و حتی سال‌ها پس از تأسیس دلالت‌شناسی از سوی تارسکی در پس زمینه‌ی آثارش حضور دارد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Expressive and Representational Approach to Semantics in Tarski's Works
نویسنده [English]
- Saeid Pourdanesh
PhD in Western Philosophy, Allameh Tabataba'i University, saeidpourdanesh@gmail.comi
چکیده [English]
Alfred Tarski is one of the principal founders of logical semantics. He founded representational approach in 30s and this approach is dominant in the logical semantics nowadays. But if we return to Tarski’s 20s works it seems in first glance there is no semantical approach in his 20s works. Current commentary of Tarski’s the 20s works is that he regarded logic with syntactical and proof theoretic approach in this periods. But one of Tarski’s commentators, Douglas Patterson, has showed in details that in Tarski’s the 20s works is seen a kind of semantical approach which can regard it as expressive approach. Tarski called this approach intuitionistic formalism, following his teacher Stanisław Leśniewski. In this article we are intend to address, according to Patterson’s interpretation, what is Tarski’s the expressive approach. we will attempt to establish two claims: (a) intuitionistic formalism, according to Tarski, is an approach about function of language not an articulated semantical theory in which the central concepts of expressive approach are defined and analyzed; (b) intuitionistic formalism has no conflict with representational approach about language and the former is present in background of Tarski’s works, even several years after establishment of representational approach by him.
کلیدواژه‌ها [English]
- Semantics
- Expressive Approach
- Representational Approach
- Intuitionistic Formalism
- Proof theoretic Approach
در کتاب عقل حیران. تهران: نشر « رهیافت دو زبانی تارسکی » .( احمدی افرمجانی، علی اکبر. ( 1390
.84 - علم. ص. 42
اردشیر، محمد. ( 1393 ). منطق ریاضی. تهران: نشر هرمس
تقریر معناشناختی از صدق جملههای قیاسی: با » .( بهنیافر، مهدی و علی اکبر احمدی افرمجانی ( 1387
، مجلهی علمی پژوهشهای فلسفی، شمارهی سیزدهم، بهار و تابستان 1387 .« تأکید بر آراء تارسکی
.106 - صص 65
مجله ،«؟ آیا تارسکی مفهوم عام نتیجه منطق ی را فراچنگ م ی آورد » . پوردانش، سعید و مهدی بهنیافر
، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، دوره 12 ، شماره 2، اسفند 1400 ،« منطق پژوهی »
55- صص 31
مصاحب، غلامحسین. ( 1385 ). مدخل منطق صورت. تهران: مؤسسه انتشارات حکمت
Coffa, J. Alberto. (1991). The Semantic Tradition from Kant to Carnap. Cambridge University
Press.
Etchemendy, John. (1988).‘Tarski on truth and logical consequence’. Journal of Symbolic Logic,
53(1):51–79.
Patterson, Douglas. (2012). Alfred Tarski Philosophy of Language and Logic, Palgrave
Macmillan.
Tarski, Alfred. (1983). ‘On some fundamental concepts of metamathematics’. In Woodger, J. H.,
editor, Logic, Semantics, Metamathematics: Papers from 1923 to 1938, pages 30–37. Hackett
Publishing, 2nd edition.
Tarski, Alfred. (1983). ‘On Definable Sets of Real Numbers’ In Woodger, J. H., editor, Logic,
Semantics, Metamathematics: Papers from 1923 to 1938, pages 110-142. Hackett Publishing,
2nd edition.
تلقی معناشناسی و دلالت شناختی از سمانتیک در آثار تارسکی (سعید پوردانش) 235
Tarski, Alfred. (1983). ‘The concept of truth in formalized languages’. In Woodger, J. H., editor,
Logic, Semantics, Metamathematics: Papers from 1923 to 1938, pages 152–278. Hackett
Publishing.
Tarski, Alfred. (1983). ‘The establishment of scientific semantics’. In Woodger, J. H., editor,
Logic, Semantics, Metamathematics: Papers from 1923 to 1938, pages 401–408. Hackett
Publishing.
Tarski, Alfred. (1983). ‘Fundamental concepts of the methodology of the deductive sciences’. In
Woodger, J. H., editor, Logic, Semantics, Metamathematics: Papers from 1923 to 1938, pages
60–109. Hackett Publishing, 2nd edition.
Tarski, Alfred. (1983). ‘On the concept of logical consequence’. In Woodger, J. H., editor, Logic,
Semantics, Metamathematics: Papers from 1923 to1938, pages 409-420. Hackett Publishing,
2nd edition.
Tarski, A. (2002). ‘On the concept of following logically’. History and Philosophy of Logic,
23(3):155–196.
Woleński, Jan. (1989). Logic and Philosophy in the Lvov–Warsaw School, volume 198 of
Synthese Library. Kluwer Academic Publishers.
)