نوع مقاله : نامه به سردبیر

نویسنده

• علیرضا دست‌افشان

دکترای فلسفه و مدرس دانشگاه

چکیده

پارادوکس دروغگو جمله‌ای است که دربارۀ خود می‌گوید که کاذب است. در این مقاله نخست دو راه حل سنتی و معروف این پارادوکس نقد و رد می‌شود و سپس به کمک دو پیش‌فرض مهم راه حل جدیدی برای پارادوکس عرضه می‌کنیم. نخست این‌که گزاره‌ها حامل اصلی صدق‌اند و نه جمله‌ها؛ هر‌چند گاه با مسامحه و آسان‌گیری، صدق را به جمله‌ها نیز نسبت می‌دهیم؛ این قبیل مسامحه فقط تا جایی جایز و رواست که دقت بحث قربانی نشود و ساخت پارادوکس نیز دقیقاً یکی از آن موارد است؛ به ‌این ‌ترتیب با کنار‌نهادن مسامحه و تدقیق بحث، جملة مزبور در پارادوکس دروغگو باز‌نویسی می‌شود به جمله‌ای که می‌گوید گزاره‌ای که خود بیان می‌کند کاذب است. پیش‌فرض دوم، که استفاده می‌شود نظریۀ ساختاری گزاره‌هاست که بر‌مبنای آن هر گزاره مجموعه‌ای مرتب یا یک چند‌تایی مرتب است (گزاره‌ها از جنس مجموعه‌ها محسوب می‌شوند). حال به ‌کمک اصل تنظیم در نظریۀ مجموعه‌ها نشان می‌دهیم که هیچ مجموعه‌ای نمی‌تواند عضو خود باشد و از آن‌جا که گزاره نیز مجموعه است نمی‌تواند خودش عضوی از خود باشد و از کذب خود بگوید؛ به‌ این ‌ترتیب اصلاً چنین گزاره‌ای یافت نمی‌شود و جملۀ مزبور در پارادوکس دروغگو گزاره‌ای را بیان نمی‌کند و بی‌معنی است. به‌ این ‌ترتیب نشان می‌دهیم که حامل صدق‌دانستن گزاره‌ها (به‌جای جمله‌ها) و پذیرش نظریۀ ساختاری گزاره‌ها (گزاره‌ها از جنس مجموعه‌ها محسوب می‌شوند) کمک می‌کند تا راه حلی پذیرا برای پارادوکس دروغگو به‌دست آید، اما به این موضوع می‌توان دقیقاً از زاویة مقابل هم نگریست و این دستاورد را دلیلی بر قوت آن مفروضات به‌حساب آورد. یعنی یکی از نقاط قوت حامل صدق‌دانستن گزاره‌ها و نظریۀ ساختاری گزاره‌ها این است که می‌توانند راه حل قابل قبولی برای پارادوکس دروغگو در اختیار ما بگذارند.

کلیدواژه‌ها

• پارادوکس دروغگو
• نظریۀ ساختاری گزاره‌ها
• حامل صدق
• اصل تنظیم

عنوان مقاله [English]

An Analysis of The Liar Paradox Withing The Framework of The Theory of Structured Propositions

نویسنده [English]

• Alireza Dastafshan

PhD in Philosophy and Tutor of University

چکیده [English]

The Liar is a self-referential sentence which says that it is false. In this article, we will first show that the main two traditional and well-known solutions of this paradox cannot survive a serious scrutiny. Then, we will use two important premises to introduce a new solution for the problem. The first premise is that “propositions” (rather than sentences) are truth-bearers (even though we sometimes assign truth value to sentences, when we do that, we are well aware that we are not talking accurately; but this kind of inaccuracy is allowed only as far as it doesn’t cause serious problems such as paradoxes). After adding this premise to the discourse, the Liar sentence will be rephrased in a more accurate way as a sentence which says that the proposition it expresses is false. The second premise is the theory of structured propositions according to which propositions are ordered sets (that is to say a proposition is of the ontological genre of sets). Then, using the regularity principle in set theory, we will show that no set can be a member of itself and since a proposition is a set, it can’t include itself as a member and can’t express its own falsehood. In this way, we prove that no such proposition exists and the Liar sentence is without content and meaningless. Taking propositions as truth bearers and using the theory of structured propositions lead to an acceptable solution for the Liar paradox which in its turn can be taken as an advantage of those theories about truth-bearers and the nature of propositions.

کلیدواژه‌ها [English]

• : The Liar Paradox
• The theory of structured propositions
• Truth-bearer
• The Regularity principle