نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

• عبدالعلی شکر

دانشگاه شیراز

چکیده

در علم منطق یکی از اقسام استدلال، استقراء است که به رغم تنزل اعتبار آن نسبت به قیاس برهانی، از اهمیت و رواج قابل توجهی برخوردار است. یکی از بهترین راهها برای ایجاد انگیزه، عبرت آموزی، تقویت باورها و نیز هدایت عموم انسان‌ها، طریقه استقراء است. قرآن کریم گرچه از طرق مختلف استدلال در موارد خاص، برای امر هدایت استفاده کرده است، اما در این میان، شیوه استقراء، فراوانی قابل توجهی دارد. روش‌های دیگر استدلال، از جمله برهان عقلی در قرآن در مقایسه با استقراء کمتر دیده می‌شود. توصیه خداوند به بررسی و نگریستن در سرنوشت گذشتگان و بیان نمونه-های زیادی از اقوامی که وضعیت مشابهی داشتند، از جمله شواهد این ادعاست. یکی از استدلالهای قرآن کریم در برخی از آیات به این شکل است که شما مردم اگر رفتار و برخوردی همانند اقوام پیشین داشته باشید، سرنوشتی مشابه آنان خواهید داشت. به نظر می‌رسد یکی از اهداف خداوند از بیان سرنوشت اقوام گذشته، هشدار به مخاطبین خود و عبرت آموزی می-باشد تا از این طریق مسیر هدایت را برای آنان هموار سازد و حجت را بر آنان تمام کند. با توجه به حجم بالا و تعدد موضوعات در روش استقرایی قرآن، این نوشتار تنها به تحقیق مواردی می‌پردازد که با تعبیر «سیروا» و «انظروا» و مشتقات آنها بیان شده است. نتیجه این بررسی نشان می‌دهد که استقراء کاربرد بیشتری نسبت به سایر اقسام استدلال دارد و تاثیرگذاری آن نیز غیر قابل انکار است.

کلیدواژه‌ها

• قرآن
• استقراء
• استدلال
• عبرت
• سیروا
• انظروا

عنوان مقاله [English]

Induction status in the Qur'an

نویسنده [English]

• Abdolali Shokr

shiraz university

چکیده [English]

The induction is a kind of argument in logic, which, despite the degradation of its validity in comparison with the demonstrative proof, has considerable significance. One of the best method for motivating, learning, strengthening beliefs and also guidance to the general public, is the inductive method. Although the Qur'an has used arguments in specific cases for guidance purposes in various ways, the inductive method has a lot of abundance. Other methods of reasoning, such as the rational argument, are less in the Qur'an compared to the induction. The reason for this claim is the God's recommendation to look at the fate of the past generations. In fact, one of the arguments of the Holy Quran in some verses is that if you act like the previous generations, you will have the same fate. It seems that one of the God's purpose is to warn his audiences and guide them. Due to the high volume and number of subjects in the Quran about inductive method, this essay deals only with the research of the terms "Siru" (look for) and "unzoru" (look) and their derivatives. The result of this research suggests that induction is more applied than other kinds of arguments and its effect is undeniable.

کلیدواژه‌ها [English]

• The Qur'an
• induction
• argument
• warning
• "Siru" (look for)
• "unzoru" (look)