نوع مقاله : مروری

نویسنده

دانشگاه امام صادق ع

چکیده

تعریف و طبقه‌بندی انواع مغالطه نزد فیلسوفان و منطق‌دانان متفاوت است. در این مقاله پس از گزارش مختصری در این زمینه، تعریف و طبقه‌بندی جدیدی برای انواع مغالطه ارائه گردیده و بر آن اساس جایگاه استدلال عرفی یا قیاس ضمیر برجسته شده است. قیاس ضمیر استدلالی است که از یک مقدمه به‌عنوان دلیل، نتیجه‌ای اخذ می‌شود. همان‌طور که منطقدانان گفته‌اند، در قیاس ضمیر کبرا حذف شده که در بسیاری از حالات این امر برای پنهان کردن خطای کبرا صورت می‌گیرد. از آنجا که نکته‌ی مذکور در مغالطات فراوانی مصداق می‌یابد، براین مبنا کلید طلایی تشخیص مغالطات طراحی شده که عبارت است از بازسازی استدلال اولیه و اضافه کردن کبرا در قالب یک گزاره‌ی شرطی و تعمیم آن گزاره‌ی شرطی و تردید در صدق آن. در ادامه برای نشان دادن میزان موفقیت این کلید طلایی، بیست مثال از کتب آموزش مغالطه انتخاب و به‌عنوان نمونه بررسی شده است. در پایان فهرستی بالغ بر پنجاه مغالطه‌ی قابل‌شناسایی از این طریق آمده و این نکته‌ی مهم بیان شده که تشخیص مغالطات از طریق کلید طلایی، مزایای متعددی نسبت به روش معمول در معرفی تک‌تک مغالطات دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Enthymematic Syllogism: The Golden Key For Identifying Fallacies

نویسنده [English]

  • AliAsghar Khandan

Imam Sadiq University

چکیده [English]

Definition and category of fallacies differs in works of philosophers and logicians. In this article after a short report of this issue, a new definition and category has been presented for fallacies and on this base, the role of ordinary argument or enthymematic has been highlighted. Enthymematic is an argument with one sentence as introduction from which the conclusion is achieved. As logicians say, major premise is omitted in enthymematic and in many cases it is for hiding the false of major premise. Because the mentioned point has example in many fallacies, the golden key for identifying fallacies is so designed: Reconstruction of the first argument, adding the major premise in form on a conditional proposition, generalizing the conditional proposition, and doubting about its truth. In continuation twenty examples have been chosen from books of teaching fallacies to show successfulness of golden key. Finally there is a list of more than fifty Identifiable fallacies whit this method, mentioning this important point that identifying fallacies with golden key has many advantages in comparison with the common method of introducing different fallacies one by one.

کلیدواژه‌ها [English]

  • logic
  • fallacy
  • argument evaluating
  • enthymematic
  • omitted major premise
  • golden key
  1. قرآن کریم
  2. ابن رشد، ابى الولید محمد بن احمد (1972)، تلخیص السفسطه، تحقیق محمد سلیم سالم، بیروت: دار الکتب و الوثائق القومیة.
  3. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1405ق)، الشفاء: المنطق، قم: مکتبة آیة الله العظمی المرعشی النجفی (ره).
  4. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1379)، النجاة من الغرق فی بحر الضلالات، تهران: دانشگاه تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ.
  5. ارسطو (1980)، منطق ارسطو، ترجمه متی بن یونس و سعید بن یعقب، تحقیق: عبد الرحمن بدوی، بیروت: انتشارات دار القلم.
  6. براون، ام نیل و کیلی، استوارت (1393)، راهنمای تفکر نقادانه؛ پرسیدن سؤال‌های به‌جا، ترجمه‌ی کورش کامیاب، تهران: انتشارات مینوی خرد.
  7. خندان، علی‌اصغر (1396)، منطق کاربردی، چاپ سیزدهم، تهران: انتشارات سمت و مؤسسه فرهنگی طه.
  8. خندان، علی‌اصغر (1399)، مغالطات، چاپ شانزدهم، قم: بوستان کتاب.
  9. ذکیانی، غلامرضا (1386)، هنر استدلال، روشی نو در آموزش منطق، تهران: رویش نو.
  10. سهروردی، یحیی بن حبش (1372)، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، تهران: وزارت فرهنگ و آموزش عالی، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
  11. طوسى، خواجه نصیرالدین محمد بن محمد (1361)، اساس الاقتباس، به تصحیح مدرس رضوى، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  12. عظیمی، مهدی (1398)، سهروردی و قیاس تک‌مقدمه‌ای، منطق پژوهی، سال دهم، شماره‌ی اول.
  13. غزالی، محمد بن محمد (1994)، محک النظر، بیروت: دار الفکر اللبنانی.
  14. غزالی، محمد بن محمد (1993)، معیار العلم فی فن المنطق، بیروت: دار و مکتبة الهلال.
  15. فارابی، محمد بن محمد (1408)، المنطقیات للفارابی، قم: کتابخانه عمومی حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی (ره).
  16. قطب‌‌الدین‌ شیرازی‌، محمود بن‌ مسعود (1383)، شرح حکمة الاشراق (قطب)، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
  17. مصباح یزدی، محمدتقی (بی‌تا)، شرح برهان شفاء، جلد اول، تحقیق و نگارش: محسن غرویان،

http://lib.eshia.ir/10214/1/2

  1. مظفر، محمدرضا (1366)، المنطق، جلد: ۳، قم: اسماعیلیان.
  2. Copi Irving, M. and Cohen, Carl, Introduction To Logic, Pearson New International Edition. 14th Edition, Pearson, 2013.
  3. Edwards, Paul, The Encyclopedia of Philosophy, vol III, New York: 1967.
  4. Mates, Benson (1961), Stoic Logic. Berkeley; Los Angles: University of California Press.