نوع مقاله : پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناسی ارشد فلسفه وکلام اسلامی دانشگاه تهران
2 دانشیار گروه فلسفه وکلام اسلامی دانشکده الهیات دانشگاه تهران
چکیده
آشتی دادن عرفان، برهان و قرآن از ویژگیهای بارز فلسفه صدرالمتألهین شیرازی به شمار میآید. اما با توجه به تناقضباوری برخی از عرفا و تأکید فلسفه بر عقل برهانی، این رسالت چندان ساده به نظر نمیرسد. از جمله مواضع تناقضباوری عارفانه میتوان به اعتقاد عرفا به تحقق برخی تناقضات در عالم مثال اشاره کرد. این مقاله در صدد بررسی آن است که ملاصدرا در موضع یاد شده چه راهکاریهایی را برای خروج از تناقضباوری اتخاذ کرده و این راهکارها تا چه اندازه از درستی برهانی و منطقی برخوردار هستند. نگارنده با استفاده از روش تحلیل انتقادی این فرض را داشته است که صدرالمتألهین برای رهایی از تناقضباوری عارفانه و آشتی آموزههای عرفانی در مورد عالم مثال، دست به تقیید قاعده تناقض در عرصه عوالم مجرد از ماده زده است. بررسی نگارندگان حاکی از آن است که برخی از براهین صدرالمتألهین در این زمینه از اشکالات منطقی رنج میبرد. با این حال، برخی از براهین او نیز قابلپذیرش هستند. این مقاله ابتدا به تبیین تناقضباوری عارفانه در عالم مثال، سپس تلاش صدرا برای رهایی از آن، و در نهایت تحلیل انتقادی تلاش وی پرداخته است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Mulla Sadra's confrontation with Mystical Dialectic
نویسندگان [English]
- Gholam Ali Hashemifar 1
- mahdi azimi 2
1 University of Tehran
2 Associate Professor, Department of Islamic Philosophy and Theology, University of Tehran
چکیده [English]
Reconciling mysticism, Proof (truth), and the Qur'an is one of the distinctive features of Ṣadr ad-Dīn Muḥammad Shirazi philosophy.
But considering the dialectic of some mystics and philosophy's emphasis on rational intellect , this mission does not seem so simple. Among the mystical dialectic positions , we can mention the belief of mystics in the realization of some contradictions in the world of ideas. This article aims to investigate what solutions Mulla Sadra adopted in the mentioned position to get out of the dialectic and to what extent these solutions have logical and rational correctness. Using the method of critical analysis, the author has assumed that Mulla Sadra , in order to get rid of the mystical dialectic and the reconciliation of mystical doctrines about the world of ideas , has started to restriction the law of contradiction in the realm of abstract from material. The review of the authors indicates that some of Mulla Sadra proofs in this field suffer from logical problems. However, some of his arguments are also acceptable. This article firstly explains the mystical dialectic in the world of ideas, then Mulla Sadra's attempt to get rid of it, and finally the critical analysis of his attempt.
کلیدواژه‌ها [English]
- Mulla Sadra
- dialectic
- mysticism
- world of ideas
- Imaginaire World
)