اتصاف خارجی معقول ثانی منطقی: بررسی موردپژوهانة پارادوکس معدوم مطلق

مهدی اسدی

دوره 6، شماره 2 ، مهر 1394، صفحه 1-36

چکیده
  در منطق و فلسفة اسلامی معمولاً گفته می‌شود در معقول ثانی منطقی اتصاف، و به‌عبارتی ظرف صدق و مطابَق، کاملاً ذهنی است. این نوشتار نشان می‌دهد برخی اندیشمندان مسلمان در عمل، گاهی، مثلاً در مورد مباحث پارادوکس معدوم مطلق، ناخواسته آن را نقض کرده‌اند. ما به تقویت این نقض خواهیم پرداخت و ادلّة قوی‌تری بر اتصاف خارجی و عینی دست‌کم برخی ...  بیشتر

تعارض دیدگاه منطق‌دانان سینوی با ابن‌سینا در تعیین جهت نتایج مختلطات شکل اول

مهناز امیرخانی؛ شهناز شایانفر؛ فاطمه منصورزاده

دوره 6، شماره 2 ، مهر 1394، صفحه 37-58

چکیده
  فعلیت صغری از شروط انتاج مختلطات شکل اول است که بیش‌تر منطق‌‌‌دانان، از جمله ابن‌‌‌سینا، در بسیاری از آثار خود بدان پای‌بندند. ابن‌‌‌سینا در مبحث مختلطات شکل اول فقط در دو موضع (صغرای ممکنة ‌‌‌خاصه با کبرای وجودیه و صغرای مطلقة خاصه با کبرای موجبة ‌‌‌ضروریه)، جهت نتیجه را تابع کبری‌‌‌ ندانسته است. در حالی که بنا بر رأی خواجة ...  بیشتر

طراحی نظریة معناداری نزد ملاصدرای شیرازی

جنان ایزدی؛ مهدی قائدشرف

دوره 6، شماره 2 ، مهر 1394، صفحه 59-94

چکیده
  پرسش اساسی این جستار ناظر به این مطلب است که چگونه می‌توان نظریة معناداری نزد ملاصدرا را طراحی کرد. جستار حاضر می‌کوشد تا پس از اشاره به نکات روشی هم‌چون بیان نسبت سمانتیک، متافیزیک، و معرفت‌شناسی بر اساس اصل «درستی تفکیک و نادرستی تقدیم» و نیز تفکیک‌های سه‌گانه میان زبان طبیعی و زبان منطقی، تعیین کوچک‌ترین واحد معناداری، ...  بیشتر

معناداری جمله‌های حاوی نام‌های تهی: نقدی بر دیدگاه مارگا ریمر

سیدمحمدعلی حجتی؛ محمدصالح زارع‌پور

دوره 6، شماره 2 ، مهر 1394، صفحه 95-109

چکیده
  مارگا ریمر معتقد است که کاربران معمولی زبان ماینونگی‌گرایی را مفروض می‌گیرند و شهود ایشان مبنی بر معناداری جمله‌های حاوی نام‌های تهی مبتنی بر همین امر است. ما در این مقاله نشان خواهیم داد که موضع او پشتوانة استدلالی محکمی ندارد. یعنی دیدگاه رقیبی وجود دارد که اولاً با دیدگاه ریمر در تعارض است؛ ثانیاً به اندازة دیدگاه او قدرت تبیینی ...  بیشتر

بررسی تفسیرهای گوناگون ادات‌های منطقی از دیدگاه رواقیان

امین شاه‌وردی؛ محمدعلی اژه‌ای

دوره 6، شماره 2 ، مهر 1394، صفحه 111-130

چکیده
  در این جستار منطق رواقی و تعبیری که در نیمة نخست قرن بیستم از این منطق صورت گرفت بررسی می‌شود. از آن‌جا که نخستین محققان در این دوره بر اساس پیش‌فرض‌های منطق جدید با منطق رواقی مواجه شدند، این رویکرد را کلاسیک نامیده‌ایم و سعی کرده‌ایم تعابیری را که این رویکرد از ادات اصلی منطق رواقی یعنی نفی، عطف، فصل، و شرطی به‌دست داده است بررسی ...  بیشتر

نقیض موجهات مرکب جزئیه نزد خونجی

ابوذر قاعدی‌فرد؛ سیدمحمد قادری

دوره 6، شماره 2 ، مهر 1394، صفحه 131-144

چکیده
  خونجی، پس از بیان نقیض موجهات بسیط و موجهات مرکب کلیه، از دو شیوة متفاوت برای استنتاج نقیض گزارة موجهة مرکب جزئیه استفاده کرده است. او در یک شیوه، نقیض گزارة موجهة جزئیه را گزارة کلیة مردده‌‌المحمول می‌داند و در شیوة دیگر نقیض این گزاره را گزارة منفصله‌‌ای تلقی می‌‌کند که موضوع یکی از طرفین آن به‌وسیلة محمول مشترک اجزای انفصال ...  بیشتر